سیدحسن اسلامی - دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب

اگر شخصی، مقاله یا کتابی را منتشر کند و در آن از نوشته های دیگران به شکل مستقیم یا غیرمستقیم استفاده نماید، اما از اشاره به منابع نوشتار خود به شکلی دقیق و متعارف، برپهیزد یا در این کار کوتاهی نماید، یا چنان وانمود کند که این نوشته زاده و حاصل تاملات شخصی خویش است، مرتکب عملی شده است که به آن انتحال، یعنی به خود بستن و سرقت علمی می گویند. مقاله حاضر با هدف به بحث گذاشتن انتحال یا سرقت علمی برخی دانشگاهیان به رشته تحریر درآمده است. بر این اساس، نویسنده ابتدا به تعریف مبسوط انتحال می پردازد. سپس با تاکید بر انتحال یا سرقت علمی برخی مدرسان دانشگاه و بیان اهداف وانگیزه های آنان، برخی نمونه های عینی را که مرتکب این عمل شده اند بیان می کند. نویسنده در ادامه به پرسش اصلی پژوهش خود با این مضمون که چرا انتحال عملی غیراخلاقی است می پردازد. در این میان با تطبیق پرسش خود با سه نظریه اخلاقی پیامدگرایی، تکلیف گرایی و فضیلت گرایی، غیراخلاقی بودن عمل انتحال را در بوته نقد و بررسی قرار می دهد. در انتها، با یادآوری ده شیوه پرهیز از عمل غیراخلاقی انتحال، هریک از آنها را تشریح می کند.

انتحال، سرقت علمی، نظریه های اخلاقی، اخلاق پژوهش