سعید بکایی - گروه بهداشت و مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
هادی شریف - دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران
مهدی پورمحمدی - گروه بهداشت و مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسین کریم زاده - دانشجوی رشته PhD دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

هاری از جمله بیماری هایی است که به علت کشندگی صددرصد و قابل سرایت بودن آن بین انسان و سایر حیوانات خونگرم و افزایش روند موارد حیوان گزیدگی در انسان و پرهزینه بودن اقدامات درمانی و تلفات دامی ناشی از آن از اهمیت بهداشتی و اقتصادی فراوانی برخوردار است. با توجه به میزان بالای شیوع بیماری هاری در سه استان خراسان رضوی، شمال، و جنوبی ا ین مطالعه طی سال های 75 الی 85 صورت پذیرفت. جمع آوری داده ها از مراکز کنترل و پیشگیری هاری و مراکز بهداشت صورت گرفت و تحلیل د اده ها با محاسبه میانگین، نسبت و ضریب همبستگی پیرسون و آزمون کای و به کمک نرم افزار آماری SPSS انجام گرفت. با استفاده از مدل سا زی مکانی توسط نرم افزارهای ARCGIS9.2 و SPSS و ENTROPULATION نقشه های مدل سازی این بیماری ترسیم گردید. در طی سال های 75 الی 85، تعداد 203 مورد هاری حیوانی گزارش شده است. هاری در این ناحیه در 12 گونه پستاندار اهلی و وحشی مشاهده گردید که بیشترین موارد مربوط به سگ با 139 مورد (45/87 درصد) و گاو با 69 مورد (22/77 درصد) می باشد. بیشترین توزیع مکانی هاری حیوانی مربوط به شهرهای سبزوار (62 درصد)، مشهد (51 درصد) و تربت جام (32 مورد) بوده است. از نظر توزیع فصلی در فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب 27/4، 22/7، 26/9 و 23 درصد موارد هاری حیوانی رخ داده است. بررسی اپیدمولوژیک هاری و مدل سازی مکانی با استفاده از سییستم اطلاعا جغرافیایی (GIS) آن از اقدامات ارزشمندی است که می تواند با پیش بینی موارد وقوع در آینده نقش مهمی را در پیشگیری و کنترل بیماری در منطقه ایفا نماید و داده های ارزشمندی برای مسیولین مبارزه با هاری فراهم گردد. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 1387، دوره 4، شماره 3، 110-105.

هاری، مدل سازی مکانی، GIS، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خراسان رضوی