مرتضی حیدری - استادیار دانشگاه پیام نور

مولانا با بهره گیری از کیفیت های تصویری و ترکیبی حروف الفبا در کلیات شمس اشعار بسیاری زیبایی سروده شده است . به کارگیری نظریه ای فراگیر در مطالعه این سروده ها که زمینه های فرهنگی هنر مولانا را پوشش دهد و نتیجه ای فراخور یک پژوهش را در برداشته است. نیازی آشکار است در مقاله حاضر نگارنده بر پایه ارای چارلز سندرس پیرس به نشانه شناسی نرگشهای حروفی مولانا می پردازد و مه سروده های حروفی او را گزارش می کند. نظریه نشانه شناسی پیرس بادانش نقد بلاغی رایج در زبان فارسی پیوند تنگاتنگی دارد اما از توانیش تفسیری بالاتری در مقایسه با آن برخوردار است و رسیدن به نتیجه ای علمی تر ار میسر می کند در این پژوهش سه گانه های مشهور شمایل ، نمایه و نماد پیرس و فرایند تکامل ناشنگی انها در کلیات شمس پژوهیده شده است فرایندهای نشانگی متفرد خطی و متداخل سه گونه سیر نشانگی حروف الفا در کلیات شمس هستند که نگارنده آنها را از یکدگیر بازشناخته است نگارنده در پایان نتیجه می گرد که نشانگی حروف الفبا در کلیات شمس بیشتر با موضوع و تفسیر خود نسبت آسان دارد.

نشانه شناسی، چارلز سندرس پیرس ، کلیات شمس تبریزی، مولوی نگرش حروفی