جواد صفی نژاد - استادیار مردم شناسی دانشگاه تهران

کهن لر شاخه ای از عشایر ایران می باشند، که از فراز و نشیب تاریخ عبور نموده، از وسعت قلمرو تا ریخی آنها به مراتب کاسته شده با وجود این امروزه در پهنه ای به وسعت حدود 123/000 کیلومتر مربع، در غرب، مرکز و مناطقی سواحل شمالی خلیج فارس پراکنده اند، اینان به دو شاخه لر بزرگ و لر کوچک تقسیم می گردند و رود دز ، مرز بین قلمرو سکونت گاه این دو شاخه را مشخ ص می دارد، هر یک از رده های این قوم دارای زندگی بسته ای در کوهستان های مرکزی ایران بوده، که فرهنگ کهنی با پدیده های شگرف مبتنی بر قوانین و ابداعات درونی بر آن حکم فرما است و هنوز این پدیده های درونی رده های مختلف را در زندگی روزمره تاریخی آنها حدودا مشاهده می کنیم.یکی از این پدیده های کهن تاریخی، پدیده ارتباطی است جهت تصمیم گیری فرماندهی رده ها که با شیوه حیات زیستی آنها ارتباط تنگاتنگی دارد چون رده های گسترده و پراکنده آنها در تپه ماهور ها و دره های کوهستانی بایستی از مرکزی حمایت شوند که نیازهای خود ر ا در رابطه با رویدادهای طبیعی و انسانی از آن مرکز خواستار گردند. اطلاع رسانی گفتاری صوتی سنتی یکی از این نیازها است که دارای قوانین و انواع مختلفی است که هر کدام در بردارنده محتوایی و دارای مفاهیمویژه ای می باشند و به شیوه ای بیان می گردند و همگان وظیفه عضوی، محلی، عرفی و تابعیت ای دارند که در انتقال این گفتار های سنتی مشارکت نموده و بهوظایف رده ای خود عمل نمایند. در این مقاله سعی بر آن بوده که گوشه هایی از این رویداد های سنتی را در پهنه لر بزرگ به ویژه لرهای بختیاری، بویراحمد و بهمیی بیان کرده و شرحی از آن را بازگو نموده باشد.

عشایر، اطلاع رسانی، قوم لر، گفتارهای صوتی سنتی، کوهستان