سمیه گیوکی - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی از دانشگاه بیرجند، طلبه سطح ۲ جامعه الزهرا (س)، مربی قرآن
محمدعلی رستمی نژاد - دکترای تکنولوژی آموزشی، استادیار علوم تربیتی دانشگاه بیرجند،
حسین شکوهیفرد - دکترای برنامه ریزی درسی، استادیار علوم تربیتی دانشگاه بیرجند
اسدالله زنگویی - دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، استادیار علوم تربیتی دانشگاه بیرجند

بهمنظور همگامی با تحولات گسترده در عرصه علم و دانش و پاسخگویی به نیازهای فردی و اجتماعی، بازنگری در برنامه درسی ضروری است؛ از سوی دیگر ارزشیابی نتایج تغییرات نیز امری حیاتی تلقی میشود. با توجه به تغییراتی که در برنامه درسی مدارس شاهد و ایثارگر انجام شد، بررسی نتایج تغییرات مذکور با رویکرد کیفی هدف پژوهش حاضر است. جامعه آماری، کلیه معلمان دوره اول مدارس ابتدایی شاهد و ایثارگر شهر بیرجند به تعداد 21 نفر در سال تحصیلی 93-94 بودند. با توجه به روش گردآوری داده و اطلاعات که مصاحبه نیمهساختاریافته بود نمونهای به تعداد 41 نفر به شیوه اشباع نظری حاصل شد.دادهها بر اساس استراتژی تیوری مفهومسازی بنیادی، به صورت کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد. در عنصر هدف چهار مفهوم 1) تعدد اهداف، 2) کمبود زمان، 3( وجود تفاوتهای فردی، 4) دشواری برخی پیامها و یک مقولهی تحقق نسبی اهداف بدست آمد. در عنصر محتوا هفت مفهوم 1) حجم زیاد،2) کمبود زمان، 3) عدم تناسب با سن، 4) توزیع نامساوی حیطهها، 5) موثر بر رشد ارزشها، 6)رضایت از مطالب افزوده، 7)موثر در خودراهبری و یک مقولهی نقش محتوا در تحقق اهداف شکل گرفت. در عنصر روش چهار مفهوم 1) کاربرد روش تجربی قدیم، 2) استقبال از روش جدید، 3) جلب مشارکت و همکاری، 4) نقش الگو و رسانه و یک مقولهی روش، موثر در تحقق اهداف حاصل گردید. در عنصر ارزشیابی، دو مفهوم 1) رضایت نسبی از ارزشیابی توصیفی، 2) رضایت از ارزشیابی توصیفی و یک مقوله ارزشیابی، موثر در تحقق اهداف بدست آمد.

برنامه درسی قرآن، تغییرات آموزشی، برنامه درسی، ارزشیابی برنامه، رویکرد