بررسی و تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی براساس میزان توجه به آموزش صلح و مولفه های آن

نظر به اهمیت و ضرورت آموزش و آماده سازی کودکان و نوجوانان برای صلح، حوزه ی مطالعاتی جدیدی تحت عنوان آموزش صلح به وجود آمده است. آموزش صلح رشته ی نوپایی است که در صدد است فرصت های لازم برای ایجاد جامعه ای مبتنی بر عدالت و زیست مسالمت آمیز را ایجاد کند و شامل 6 مولفه می باشد که عبارتند از حس همبستگی، فرهنگ گذشت و بخشش، احساس مسیولیت در برابر دیگران، شناخت تنوع و تفاوت های فردی، نفی تمایزات قومی نژادی و مذهبی و دوست داشتن دیگران. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی بر مبنای مولفه های فوق می باشد. روش مورد استفاده در تحلیل محتوا آنتروپی شانون و واحد تحلیل نیز صفحات( متن، پرسش ها و تمرین ها و تصاویر) می باشد. جامعه آماری، کلیه ی کتاب های درسی دوره ی ابتدایی شامل 4 جلد کتاب در سال تحصیلی 96-95 در 9 عنوان فارسی ( بخوانیم )، فارسی ( بنویسیم )، علوم، هدیه های آسمانی، قرآن، ریاضی، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، کار و فناوری و نمونه آماری این پژوهش کلیه کتب پایه چهارم ابتدایی شامل 7عنوان فارسی ( بخوانیم )، فارسی ( بنویسیم )، علوم، هدیه های آسمانی، قرآن، ریاضی، مطالعات اجتماعی است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان دهنده این است که کتب درسی پایه چهارم ابتدایی در پرداختن به مولفه های صلح به طور متفاوت عمل کرده است؛ به گونه ای که مولفه های حس همبستگی و احساس مسیولیت در برابر دیگران و دوست داشتن دیگران بیشتر از مولفه های فرهنگ گذشت و بخشش و شناخت تنوع و تفاوت های فردی و نفی تمایزات قومی نژادی و مذهبی مورد توجه قرار گرفته اند. هم چنین طبق آمار به دست آمده، مولفه احساس مسیولیت در برابر دیگران با درصدی معادل 28/40 بیشترین فراوانی و مولفه نفی تمایزات قومی، نژادی و مذهبی با درصدی معادل 4/22 کمترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند.

Keywords:

تحلیل محتوا , کتب درسی , صلح , دوره ابتدایی