توسعه شهری و اثر آن بر کاربریهای عمومی شهری

شهر تبریز بعنوان چهارمین شهر پرجمعیت کشور، از چند دهه گذشته به گسترش فضایی-کالبدی سریع روی آورده است. بطوریکه مساحت شهر تبریز از 1770هکتار در سال 1335 به 25000 هکتار در سال 1385 ،افزایش یافته است. عدم سیاستگذاری صحیح در کنترل توسعه شهری و مدیریت زمین، باعث پیچیدگی مشکلات شهری گردیده است که کمبود کاربریهای عمومی یکی از این مشکلات می باشد. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل گسترش فضایی شهر و اثر آن بر تغییرات کاربریهای عمومی به کاربریهای سودآور و کمبود کاربریهای عمومی در سطوح منطقه ای و شهری در شهر تبریز و عوامل موثر در این تغییرات می باشد. روش تحقیق در این پژوهش کاربردی و روش بررسی آن مبتنی بر روش توصیفی - تحلیلی است. در بررسی و تحلیل کاربریهای عمومی شهر، روش سرانه به کار برده شده است. برای بررسی های لازم از آمار و اطلاعات بلوک های آماری شهر تبریز در سال 1385 و نقشه کاربری اراضی شهر تبریز استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشانگر آنست که کاربریهای هفتگانه عمومی از وضعیت نامناسبی برخوردار بوده است. بطوریکه از سرانه 71/16 مترمربع، پیشنهادی طرح جامع شهر، کمتر از 8 مترمربع تامین گردیده است که نشاندهنده وضعیت بحرانی از لحاظ برخورداری از این نوع کاربریها در شهر تبریز می باشد. کاربری فضای سبز شهری در همه مناطق شهر با کمبودهای فراوانی مواجه می باشد که ناشی از گسترش بی برنامه شهر بر روی باغات و فضاهای سبز اطراف شهری و تغییرات مداوم کاربری فضای سبز و باغات در داخل محدوده شهر می باشد. پانسیلهایی همچون زمینهای بایر و قابل بازیافت شهری همچون بافتهای فرسوده و کاربریهای ناسازگار در محدوده شهر، مهمترن گزینه ها، جهت تامین کمبودهای کاربری عمومی در شهر تبریز می باشد که در این پژوهش به آنها پرداخته شده است.