نازنین آهنگر - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری
فروغ رستمیان - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری
مریم فرهمند راد - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری

انسان نیاز دارد هرچه بیشتر فضای زندگی خود را مخاطب قرار دهد، آن را از خود بداند و مهر و نشان خویش را بر آن بزند .انسان با عدم ادراک خود و رابطه اش با جهان پیرامون دچار هراس می شود؛ احساس دلبستگی و تعلق به مکان در این میان، ملجا و پناهگاهی است تا او رااز تعلیق رهایی بخشیده و به آرامش برساند. خانه های سنتی ایران به واسطه حضور مجموعه ای از شرایط و زمینه های خاص به صورت حضور متنوع و مستمر مجموعه ای از عناصر طبیعی در تعاملات حسی و فعالیتی ساکنین ، وجود ویژگی های خاص در ساختار خانه های سنتی و وجود زمینه ها و توصیه های مذهبی درنگاه به طبیعت؛ ادراک و تعلق ساکنین نسبت به طبیعت و نهایتا نسبت به مکان خانه افزایش می یافته است. این مقاله از یک طرف با هدف توجه به طبیعت و قابلیت های نهفته در آن و از طرف دیگر با توجه به جایگاه مهم خانه در شکل گیریکیفیت معنایی زندگی انسان سعی دارد به جایگاه طبیعت در معنادهی و ایجاد حس تعلق به مکان و عوامل و شرایط نتیجه بخشی حضور طبیعت بر تحقق تعلق مکانی در محیط های مسکونی ایران بپردازد .در این راستا با توجه به ادبیات روانشناسی محیطی به بررسی مولفه های موثر در ادراک مکان پرداخته میشود .با بهره مندی از شاخص های مذکور نشان داده می شود که طبیعت و عناصر طبیعی با قابلیت فعال سازی تمامی حواس و پاسخ گویی به فعالیت های عملی و نیز به لحاظ وجود وجوه معنایی عاطفی در پیشینه ذهنی ادراکی انسان از متغیرهای مهم در ادراک و تعلق مکانی است.

طبیعت، خانه سنتی، احساس دلبستگی، تعلق مکانی ، تنوع