صالح نوری - دانشجوی دکتری فقه و حقوق، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور،
حسین جوادی - دانشجوی دکتری فقه و حقوق، مدرس دانشگاه،

حقوق شهروندی ودفاعی متهم در فقه اسلامی و حقوق موضوعه جمهوری اسلامی ایران، از دادرسی عادلانه غیر قابل تفکیک می باشد و می توان گفت که حقوق شهروندی متهم، با فقه اسلامی مخصوصا در بخش قضاء و شهادات و هکذا با حقوق موضوعه ایران، علی الخصوص قوانین جزایی عجین و همراه گشته است و توجه ویژه به حقوق شهروندی متهم در فقه اسلامی و قوانین موضوعه ایران با توجه به شدت وضوح چیزی نیست که به سادگی انکار شود و یا مورد تعرض قرار گیرد.در مقاله پیش رو حقوق شهروندی متهم با مراجعه به کلام و نظرات فقهای معظم و همچنین قوانین موضوعه ایران، مخصوصا قانون آ.د.ک مصوب سال1392 در سه بخش: قبل از محاکمه، حین محاکمه و پس از محاکمه، تبیین شده و در راستای این تبیین به حقوقی از قبیل: اصل برایت، حق سکوت، حق برخورداری از وکیل، حق دسترسی فوری به مقام قضایی، حق مساوات، حق تفهیم اتهام، حق منع شکنجه، حق تجدید نظرخواهی و اعاده دادرسی، اشاره گردیده است.

فقه ، حقوق، حقوق شهروندی، متهم