علی اصغر اسکندری - کارشناسی ارشد، جامعه شناسی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

حقوق شهروندی از جمله مفاهیمی است که سابقه طولانی در بین نظریه های علوم انسانی و اجتماعی دارد و پیدایش آن را به دولت شهرهای یونان و روم باستان نسبت می دهند . معنی و کاربرد امروزین آن مربوط به تحولات اجتماعی بعد از قرون وسطی مغرب زمین و عصر روشنگری (رنسانس) می باشد که به عنوان یکی از مولفه های توسعه در جوامع مدرن و مردم سالار مطرح گردیده است . همچنین اغلب این گونه حقوق در متون مذهبی و به وی ژه دین اسلام یافت می شود.با توجه به اهمیت مساله، پس از مروری بر ادبیات و مبانی نظری مرتبط، چارچوب نظری تحقیق با تکیه بر نظرات تی. اچ.مارشال، برایان اس. ترنر، تالکوت پارسونز، یورگن هابرماس و کارل مارکس تدوین گردید و چهار متغیر مستقل: استفاده از رسانه های ارتباط جمعی، حضور در عرصه عمومی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی و نگرش به حقوق شهروندی با ابعاد و مشخصه های مربوطه مطرح و با متغیر وابسته (میزان آگاهی از حقوق شهروندی) در رابطه قرار گرفتند که هر چهار فرضیه مطروحه با درجاتی از اطمینان لازم تایید گردیدند.جامعه آماری، دانشجویان متعلق به خانواده های شهدا، جانبازان و آزادگان دوران انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی هشت ساله و پس از جنگ بودند که در سال تحصیلی 92 -1391 در دانشگاه ها و موسسسات آموزش عالی استان زنجان به تحصیل اشتغال داشتند.حجم کل جامعه آماری 2699 نفر بودند که با استفاده از دو روش نمونه گیری: تصادفی طبقه ای متناسب با حجم و تصادفی ساده تعداد 337 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. روش تحقیق از نوع کمی پیمایشی و اسنادی و ابزار مورد استفاده، پرسشنامه محقق ساخته می باشد. نوع اعتبار پرسشنامه، اعتبار صوری است و پایایی آن به کمک آلفای کرونباخ برابر با 72 /می باشد که بعد از آزمون اولیه بر روی 40 نفر از پاسخگویان به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده های خام با استفاده از آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی، شاخصهای تمایل به مرکز و پراکندگی از آن و همچنین آزمونهای آمار استنباطی از جمله ضرایب همبستگی ، تفاوت میانگین و با نرم افزار SPSS انجام شد. سطوح سنجش متغیرها، اسمی، ترتیبی و فاصله ای می باشد.

شهروندی، حقوق شهروندی، آگاهی از حقوق شهروندی، حضور در عرصه عمومی، استفاده از وسایل ارتباط جمعی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، نگرش به حقوق شهروندی