ایرج مختارنیا - دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی ، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
مجتبی حبیبی - دکترای تخصصی روانشناسی سلامت، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی
حبیبه خلقی - کارشناس ارشد مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی

افسردگی در نوجوانان با تاثیرات منفی بر خود، خانواده و اجتماع همراه است، عوامل بسیاری به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر افسردگی نوجوانان تاثیر گذار هستند. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر شناخت های فاجعه آمیز و خودکارآمدی بر افسردگی نوجوانان با نقش میانجی گیری استرس تحصیلی بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است. نمونه پژوهش حاضر شامل 797 نفر دانش آموز (390 نفر پسر و 400 نفر دختر) بود که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند و به سوال های پرسشنامه افسردگی کودکان، استرس ناشی از انتظار تحصیلی، شناخت های فاجعه آمیز و خودکارآمدی نوجوانان پاسخ داده بودند.نتایج تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل مفهومی پژوهش که متغیر استرس تحصیلی به عنوان متغیر میانجی در رابطه با شناخت های فاجعه آمیز و خودکارآمدی با افسردگی نوجوانان وارد مدل شده بود، دارای شاخص های برازش مناسبی با داده ها بود (51/2=df/S–Bχ2، 045/0=RMSEA، 98/0=CFI، 97/0=GFI). همچنین در این مدل تمامی مسیرهای مستقیم، غیرمستقیم و کلی برای پیش بینی افسردگی نوجوانان معنی دار به دست آمد؛ بنابراین این پژوهش نشان داد که چگونه عوامل فردی و محیطی به شیوه-های مختلفی باعث یروز افسردگی در نوجوانان می شود.

افسردگی نوجوانان، شناخت های فاجعه آمیز، خودکارآمدی، استرس تحصیلی