محمدجواد عربیان - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

یکی از چالش های نظام حقوق بین الملل در عصر حاضر، پیدایش پدیده ی نوظهور حملات سایبری است. قرن بیست و یکم باپیدایش عنصر اطلاعات و ارتباطات، از اعصار پیشین متمایز گشته است. از این روی و به عنوان پیامد آن؛ محیط وقوع اعمال مجرمانه چه در سطح داخلی و چه در سطح بین المللی به فضای سایبری کشیده شده است.از آنجا که جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر هدف حملات گسترده سایبری بوده که نمونههای مهم این حملات در قالب کرم STUXNET و FLAME در سالهای 2010 و 2011 م. قابل اشاره میباشد؛ این نوشته با رویکرد حقوق بینالمللی، به تبیین حملاتسایبری از منظر قواعد بینالمللی توسل به زور – به طور مشخص ماده 2 ( 4 ( منشور ملل متحد- میپردازد و میکوشد به این سیوالات اساسی پاسخ دهد که آیا حملات سایبری مشمول ممنوعیت توسل به زور مذکور در منشور ملل متحد و حقوق بین الملل عرفی قرارمیگیرد و آیا حملات سایبری را میتوان به عنوان حمله ی مسلحانه تلقی نمود و نهایتا اینکه آیا در مقابل حملات سایبری میتوان به حق دفاع مشروع و اقدام متقابل توسل جست قابل انکار نیست که حمله سایبری امروزه توانسته مفهوم نبرد کلاسیک را نیز تغییر داده، به عنوان ابزار جنگی مورد استفاده قرار گرفتهو به نوعی جایگزین ابزار و ادوات نظامی شود. لذا عرصهی فناوری اطلاعات را باید به میدان جنگ تشبیه کرد که اعمال قواعد منع توسل به زور از یک سو و مشروعیت حملات سایبری در چارچوب حقوق بین الملل و حقوق مخاصمات مسلحانه از سوی دیگر باید مورد ارزیابی قرار گیرد

حقوق بین الملل، حقوق توسل به زور، حملات سایبری، توسل به زور، جنگ سایبری