سمانه جهانبخشی - گروه علوم محیط زیست، علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد - مرکز تحقیقات فناوری های محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران
علی اکبر بابایی - مرکز تحقیقات فناوری های محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران

صنایع نفت و گاز به دو دسته بالادستی و پایین دستی تقسیم می شوند که هرکدام از آنها بسته به ماهیت فعالیت ها و تولید محصولات اصلی و جانبی، منشاء آلودگیهای زیست محیطی با ویژگی های متفاوت و بعضا منحصر به فرد آن فرآیند می باشند. صنعت حفاری چاههای نفت و گاز از جمله صنایع بالادستی نفت می باشد که دارای اثرات زیست محیطی با شدت، حجم و گستردگی آلودگی نسبتا بالایی است و در صورت عدم مدیریت یکپارچه، موثر و کارآ، می تواند اثرات سوء جبران ناپذیر و دراز مدتی را به محیط زیست وارد نماید. چند سالی است خط مشی شرکت های بزرگ و کوچک تولیدی و خدماتی نفت و گاز در سراسر جهان، با تغییر رویکرد و حرکت به سوی حفاری با کمترین اثر سوء بر محیط زیست همراه می باشد و در این راه استفاده از تکنولوژی های نوین و کارآمد، سریعترین راه جهت دستیابی به اهداف تعیین شده می باشد. پیاده سازی سیستم مدیریت پسماند (discharge Zero (در فرآیند حفاری با تاکید بر کاهش مصرف سیال حفاری و بازچرخش آن و مدیریت کنده های حفاری از جمله سیستم های نوین در این زمینه می باشد که توانسته است تا حد زیادی در زمینه حفظ محیط زیست پیرامونی چاههای نفت و گاز موثر و اقع گردد. بررسی های میدانی بعمل آمده نشان داد که کارآیی این سیستم در سایر حوزه ها از جمله اقتصادی، مصرف مواد و منابع و همچنین حفاظت از محیط زیست قابل قبول بوده و مهمترین جنبه کارآیی عملکرد این سیستم در کاهش تخلیه ضایعات در محیط زیست به میزان 100 %می باشد.

کارآیی، سیستم، مواد زاید، حفاری چاههای نفت و گاز، Discharge Zero