زهره داوری - کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل
علی اصغر حبیبی - دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل
عبدالباسط عرب یوسف آبادی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل

کارن هورنای یکی از مهمترین نظریه پردازان نو روانکاو و از شاگردان فروید است که چند سال اول کودکی را در شکلگیری شخصیت بزرگسالی، نقش اساسی می داند. بر اساس نظریه ی تضاد اساسی وی، افراد در کودکی دچار اضطراب اساسی می گردند و به طور ضمنی برای فرار از این اضطراب، یکی از سه راه رفتن بهسوی مردم (تیپ مهرطلب)، حرکت بر ضد مردم (تیپ برتریطلب) و دورشدن از مردم (تیپ عزلت طلب) را به گونه ای برجسته بر می گزینند. نجیب محفوظ ( 2006-1911 م) از جمله نویسندگان مطرح عرب و دارنده جایزه نوبل ادبی (1998(است که بیشتر داستان های این رمان نویس مصری، واقعگرا است و نویسنده با شناختی که از شخصیتها دارد خصوصیات رفتاری، اجتماعی، اخلاقی و حالات روانی آنان را در طول داستان توصیف میکند و شخصیتهای داستان ها را به خواننده می شناس اند. عمر حمزاوی ، قهرمان داستان الشحاذ(گدا) وی، دچار نوعی از روان رنجوری که منبعث از جامعه و خانواده که محیط رشد اوست، می باشد. در این مقاله سعی شده شخصیت عمر حمزاوی، از نگاه روانشناسی مورد نقد و بررسی قرار گیرد و ویژگی های روانی شخصیت عزلت طلب وی، در چارچوب تیپ شناسی شخصیتی کارن هورنای تحلیل شود. نتایج حاکی از آن است که در تیپ شخصیت عزلت طلب عمر حمزاوی، در بین 7 ویژگی شخصیتی، ویژگی محدود ساختن زندگی با بسامد 9 و درصد 25 بیشترین ویژگی را به خود اختصاص داده است.

نقد روانشناختی شخصیت، نجیب محفوظ، کارن هورنای، الشحاذ