فربد جوزانی کهن - کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی
رافیک نظریان - استادیار دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

در سالهای اخیر بحث اثر آزادسازی اقتصادی بر رشد و توسعه کشورها بیش از پیش اهمیت یافته است.در این پژوهش، به بررسی اثر آزادسازی اقتصادی بر بازدهی بانکهای منتخب کشور پرداخته شده است. شاخصهای آزادسازی اقتصادی عبارتند از آزادی کسب و کار، آزادی تجارت، آزادی مالیاتی، اندازه دولت،آزادی پولی، آزادی سرمایهگذاری، آزادی مالی، حقوق مالکیت، آزادی از فساد، آزادی نیروی کار . از میان این ده شاخص، سه شاخص آزادی پولی، آزادی مالی و آزادی از فساد به عنوان ورودی مدل انتخاب شد. بازه زمانی تحقیق مابین سالهای 1385 الی 1391 در نظر گرفته شد. قلمرو مکانی این پژوهششامل 58 بانک به تفکیک بخش دولتی ) بانکهای ملی، سپه و پست بانک(، بخش خصوصی مشمول اصل 44 قانون اساسی )بانکهای ملت، تجارت، رفاه و صادرات( و بخش خصوصی )بانکهای اقتصاد نوین، پارسیان، سامان، سرمایه، سینا و کارآفرین( به عنوان نمونه انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل دادههایتابلویی در مدل رگرسیون با استفاده از روش اثرات ثابت صورت گرفته است. متغیرهای مستقل شامل نسبت تسهیلات به خالص داراییها، نسبت مطالبات به تسهیلات، لگاریتم خالص داراییها، حقوقصاحبان سهام، تولید ناخالص داخلی و شاخصهای انتخابی آزادسازی اقتصادی و متغیر وابسته بازده داراییهای بانکها در نظر گرفته شد . پس از انجام تجزیه و تحلیل، اثر مثبت و معنادار آزادسازی مالی و آزادی از فساد به تایید مدل رسید. اما اثر آزادسازی پولی، ضریب منفی معنادار به دست آمد که میتواندنشان دهنده سیاستهای پولی دستوری و عدم توان رقابتی اکثر بانکهای بزرگ کشور در شرایط کنونی باشد.

آزادی اقتصادی، آزادی از فساد، آزادی پولی و مالی، دادههای تابلویی