عبدالامیر نیسی - دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی

قصاص مجازاتی است که تفاوت های فردی و گروهی و همچنین مسایلی مانند وجود نواقص یا عیوبی نظیر محرومیت از بینایی و شنوایی ، فقدان یکی از اعضای بدن ، عدم وجود عقل در مجنی علیه ، ثروت و فقر ، جنسیت مجنی علیه، علم و جهل وی (کودن یا دانشمند) هیچگونه تاثیری در نوع جنایت و میزان مجازات آن ندارد. در عین حال برای اجرای مجازات قصاص موانع و شرایطی وجود دارد که باعث جلوگیری از اجرای قصاص می شود. همچنین اموری وجود دارندکه اساسا عمل مجرمانه محسوب نمی شوند نظیر ساب النبی یا قتل مرد اجنبی در فراش همسر خود. همچنین در بعضی موارد مانند قتل فرزند توسط پدر، مجازات قصاص منتفی است (حتی اگرپدر کافر وفرزند مسلمان باشد) و یا چنانچه قاتل شرایط عامه تکلیف از قبیل عقل و بلوغ را نداشته باشد یا مقتول مجنون باشد قصاص نخواهد شد. زیرا مقتنن آنها را به سبب جرایم و جنایاتی که مرتکب می شوند مهدور الدم می داند. در این مقاله به اختلاف نظر فقهای امامیه و مذاهب اهل سنت در خصوص بعضی از شرایط قصاص نفس پرداخته شده است.در این مقاله ابتدا مفاهیم قتل ، نفس ، عمد و قصاص تعریف شده است. سپس به توضیح شرایط تحقق قتل عمدی موجب قصاص(1--تساوی قاتل و مقتول در آزادی 2- تساوی قاتل و مقتول در جنسیت3- تساوی قاتل و مقتول در دین4-انتفاء ابوت (نبودن رابطه پدرى و فرزندى)5- عاقل بودن قاتل6 – بلوغ قاتل 7- محقون الدم بودن مقتول(مهدور الدم نبودن مقتول))پرداخته شده است و در پایان از مطالب فوق نتیجه گیری شده است.

قتل –قتل عمد-قصاص نفس-شرایط قصاص نفس-فقه و حقوق