الهه گلی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری ،گروه معماری، دانشکده هنر،معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد، ایران
خداداد خدادادی - عضو هیت علمی دانشگاه پیام نور اصفهان

از جمله بخش های مهم توسعه جوامع امروزی مناسب سازی فضاها با توجه توانایی های افراد مختلف جامعه است. امروزه با توجه به پیشرفت های پزشکی و کاهش مرگ و میر، تعداد افراد سالمند جامعه رو به افزایش است. سالمندان به عنوان یکی از اقشار جامعه دارای حقوقی نسبت به جامعه هستند. علاوه از بحث های جمعیت شناختی ، پزشکی و روانشناسی گسترده در خصوص پدیده سالمندی و سالمندان زن و مرد، حقوق شهروندی گروه های آسیب پذیر اعم از دارندگان بیماری های خاص و سالمندان در جامعه از اهمیت بسیاری برخوردار است . خاستگاه حقوق آسیب پذیران در ادیان الهی شناخته شده و احترام به آنها واجب شرعی و گاهی مستحب موکد و مصداق نیکی خواهی و نیکی ورزی تلقی شده است. متاسفانه فضاهای شهری و معماری متناسب با توانایی های جسمی سالمندان طراحی نشده است. بنابراین این افراد به اجبار پارک نشین یا خانه نشین شده اند. سالمندان مانند همه افراد جامعه حق استفاده از امکانات شهری را دارند . در این پژوهش سعی شده تا با رویکرد جدیدی به مساله سالمندان پرداخته شود. روش تحقیق این پژوهش، از نوع کیفی می باشد. رویکرد آن توصیفی- تحلیلی بوده و از منابع کتابخانه ایی استفاده شده است. داده های تحقیق با استفاده از روش های علمی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرند. مرور حقوق و قوانین مربوط به سالمندان و مناسب سازی فضاها با توجه به نیازهای می توانند در مشارکت و استفاده آنها از فضاها شهری و عمومی انجام پذیرد. در پایان این پیشنهاداتی برای بهتر شدن وضعیت کنونی ارایه می شود ازجمله موضوع سالمندان در طرح های کلان و جامع کشور دیده شود تا درطرح های تفضیلی پیاده سازی شود.آیین نامه های مربوط به ساخت و ساز در فضا های خصوصی و عمومی با توجه به نیاز های سالمندان بازنگری شده و در قوانین شهری جانمایی شود.

سالمندان، آسیب شناسی، حقوق در معماری، مناسب سازی، فضای شهری