بررسی پدیده حاشیه نشینی با محوریت نظام اسکان

در فرآیند تاریخی شکل گیری پدیده حاشیه نشینی، دو عنصر مکان و زمان به عنوان شرایط عام (شرایط لازم) برای تکوین این پدیده و دو عنصر اقتصادی و اجتماعی به عنوان شرایط خاص (شرایط کافی) برای شناخت و درک آن جلوه میکنند. حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی در معنای امروزی بر اثر رشد سریع و شتابان شهرها پس از انقلاب صنعتی و جذب جمعیت بسیار از روستا و بر اثر مشکلات عدیده اجتماعی و اقتصادی در کشورهای مختلف جهان به خصوص کشورهای جهان سوم بروز می کند. حاشیه نشینی و سکونت گاه های نامتعارف و غیر رسمی از جلوه های فقر شهری اند که اشکال زشت خود را در بخش مسکن نمایان میکنند. حاشیه نشینان در حقیقت کسانی هستند که جذب نظام اجتماعی و اقتصادی شهر نشده اند و در محل اسکان خود از حداقل امکانات بی بهره اند. این بخش ها نه عملا شهری اند و نه عملا روستایی و با توجه به متنوع بودن دلایل حاشیه نشینی نمی توان دلایل وجود آن را از شهری به شهر دیگر تعمیم داد. در این مقاله سعی شده ضمن تعریفی از حاشیه نشینی و بررسی سابقه تاریخی و علل به وجود آمدن آن در ایران و جهان، با تاکید بر نظام اسکان برای این معضل راهکار هایی پیشنهاد شود.

Keywords:

حاشیه نشینی , فقر , نظام اسکان , طرد شدگی , بهسازی و نوسازی , شغل های غیر رسمی , کیفیت مسکن