فایز فردوس پناه - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
مهدی قمشی - استاد گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

استفاده از آبگیر در رودخانه ها همواره با مشکل انتقال رسوبات و مختل کردن آبگیری مواجه است. تحقیقات بسیار زیادی در زمینه روش های کاهش انتقال رسوبات به آبگیرها صورت پذیرفته است. در این تحقیق با استفاده از مدل آزمایشگاهی آبگیر در اتصال 90 درجه با کانال اصلی، بررسی میزان تاثیر بازدارندگی ورتکس ناشی از موانع مکعبی در مسیر کانال اصلی بر انتقال رسوب به آبگیرها در نسبت های آبگیری متفاوت صورت پذیرفت. آزمایش ها در دو حالت با وجود ورتکس ناشی از موانع و حالت کاهش تاثیر ورتکس ناشی از موانع انجام شد و با حالت شاهد که بدون قراردادن موانع در کانال اصلی می باشد، مقایسه گردید. موانع مکعبی به صورت موازی در کانال اصلی قرار گرفته و در هر آزمایش پس از رسیدن به زمان تعادل، توپوگرافی بستر ماسه ای برداشت می شد. نتایج نشان داد که در حالت کاهش ورتکس ناشی از موانع، مقدار انباشتگی رسوبات در آبگیر بیش از حالت وجود ورتکس می باشد. همچنین با کاهش اثر ورتکس ناشی از موانع، مقدار انباشت رسوبات در دهانه ی آبگیر در مقایسه با حالت وجود ورتکس کاهش می یابد. مقدار رسوبات انباشته شده در کانال اصلی و آبگیر، در هر دو حالت وجود ورتکس و کاهش اثر ورتکس بیش از حالت شاهد است.

آبگیر جانبی، رسوب بستر، ورتکس، موانع مکعبی، موازی، بازدارندگی