مینا کبودرآهنگی - استادیار گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی یاحد علوم و تحقیقات
سارا منیری - دانشجوی کارشناس ارشد معماری منظر دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

محوطه برج طغرل جزیی از مناطق واقع شده در شهر ری است که قسمتی از آن بصورت بایر باقیمانده است .این بنای تاریخی نماینده ای از دوره سلجوقی است که به عنوان یک نشانه شهری مطرح بوده است .امروزه با توجه به تاکیدات مبذول شده مبنی بر تعریف فضایی برای اجتماع مردمی مکان سوم در حوزه های مختلفی همچون معماری،معماری منظر و شهرسازی، برای رسیدن به تبادلات فرهنگی اینگونه عرصه ها جزیی جدانشدنی در مقوله طراحی گشته اند. نظر به میزان اهمیت اینگونه فضاها، در چند دهه اخیر سعی بر آن است که برای رسیدن به ارتقای فرهنگی و اجتماعی به بررسی بیشتر محوطه های با ارزش تاریخی پرداخته شود.در این نوشتار سعی بر شناخت نمودهای تاثیر فرهنگی – اجتماعی در جهت محافظت و معرفی یک بنای تاریخی به عنوان یک فضای تجمع در حفظ فرهنگ غنی شهر ری، شده است. بر این اساس، روش کار بر مطالعه میدانی و اسنادی بویژه بهر ه گیری از تعاریف کنوانسیون میراث جهانی در بررسی توصیفی - تحلیلی بخشی از منظر محوطه بنای تاریخی برج طغرل است. در ابتدا، به مفهوم فرهنگی_اجتماعی و لایه های سازنده آن اشاره شده است، و در گام بعدی به بسط و تطابق ابعاد فرهنگی-اجتماعی با محوطه بنای تاریخی برج طغرل پرداخته است. نتیجه نهایی پژوهش تاکید دارد که بعد فرهنگی و بعد اجتماعی در مجموع میتوانند هویت یک بنای تاریخی و بطور گسترده تر هویت یک شهر را تجلی بخشند و آن را در دید همگان بیش از یک بنای ساده ی تاریخی به تصویر کشند.

معماری منظر ،برج طغرل، بعد فرهنگی و اجتماعی