محمد خندان - کارشناس ارشد شهرسازی گرایش برنامه ریزی شهری و مدرس دانشگاه
معین همتی - کارشناس ارشد شهرسازی گرایش طراحی شهری و مدرس دانشگاه

مسیله نورپردازی به دلیل اهمیتی که در ایجاد حس سرزندگی شبانه شهرها می تواند ایفا کند، از مباحث مهم شهرسازی محسوب می شود. سیمای شبانه در واقع تصور مخاطب از شهر هنگام شب است. بخشی از طراحی منظر یک شهر است که شناخت و درک مبانی نظری آن می تواند در ارتقای کیفیت فضای شهری تاثیر گسترده ای داشته باشد. امروزه نورپردازی، تعریف کننده هویت و سیمای شبانه شهر است و نبود نور و وجود تاریکی شب عوارضی همچون افزایش حوادث، تصادفات، جرایم، بزهکاری و کاهش امنیت اجتماعی را سبب می شود. در این راستا، ساماندهی نورپردازی شهرها و تبدیل آن از فعالیتی پراکنده و سلیقه ای به امری جامع و برنامه ریزی شده از نیازهای اساسی جهان امروز می باشد. در طرح های نورپردازی شهری نباید صرفا به ارایه استانداردهای کمی نورپردازی پرداخت، بلکه توجه به جنبه های کیفی مسیله شهر و نیز ابعاد مختلفی که مسیله نورپردازی در آنها اهمیت می یابد، ضروری است. توجه صرف به استانداردها، از جنبه های هنری کار که سازنده منظر و سیمای مطلوب شهری است، خواهد کاست. لذا در این مقاله سعی بر آن است تا ضمن توجه به جنبه های هنری، نورپردازی شهری با استانداردها مقایسه شود که در این راستا منطقه 6 تهران که محله ای قدیمی با کارکرد غالب اداریست، مورد بررسی قرار گرفته است. روش این پژوهش، توصیفی، تحلیلی و پیمایشی بوده و پس از گردآوری مبانی نظری موضوع از طریق منابع کتابخانه ای، به بررسی میدانی مسیله در سطح منطقه 6 تهران و نورپردازی عناصر تاثیرگذار و شاخص موجود در این محدوده پرداخته شده است. می توان بیان نمود که اگر به نورپردازی، نه به عنوان یک فعالیت تزیینی و جنبی، بلکه به عنوان یک راهکار موثر در معماری مجدد شهرها به هنگام شب نگریسته شود، می تواند نقش مهمی در بهبود سیما و منظر شبانه، افزایش جذابیت، زمان فعالیت و امنیت شهری برای شهروندان به همراه داشته باشدکه لازمه آن توجه به اصول و استانداردهای نوری در فضاهای شهری خواهد بود.

نورپردازی، زندگی شبانه، منظر شهری، نور استاندارد، منطقه 6 تهران