نصرالله پور محمدی املشی - دانشیار و عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
سمیه انصاری - دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شهید بهشتی

پرتغالی ها جهت سیطره بر سواحل خلیج فارس علی الخصوص جزیره هرموز در وهله ی اول روابط سیاسی را برگزیدند که به دلیل مقاومت والیان محلی و مردم ناکارآمد بود و ناگزیر ابزار زور را بکار گرفتند که این امر با توجه به عدم نظارت حکومت صفویان بر هرموز و در اختیار نداشتن امکانات و تجهیزات نظامی والیان محلی روند منازعات و درگیری پرتغالیان با ساکنان بومی و والیان محلی به جایی کشانیده شد که سبب کشتار مردم ویرانی و تخریب برخی دهات و شهرها به ویژه هرموز شد پس از آن نیز پرتغالیان با سکونت در جزیره با فشار مالیاتی رشوه ستانی اختلاف افکنی بین والیان محلی و تضعیف موقعیت تجاری بازرگانان بومی سبب ضعف اقتصادی هرموز شدند هرچند برخی منابع از رونق اقتصادی جزیره هرموز گزارش داده اند ولی طی حضور پرتغالیان و حتی پس از شکست آنان از نیروهای متحد شاه عباس اول و انگلیس 1031 ه.ق موقعیت اقتصادی هرمز رو به ضعف نهاد و در نتیجه اندیشه شاه عباس در جایگزینی بندر عباسی با هرموز بود که آنجا را پس از سالیان مقاومت در برابر تهاجمات نظامی و فشار مالیاتی پرتغالیان به ورطه ی سقوس و ویرانی کشانید و از اهمیت و رونق آن شهر کاست

هرموز،صفویان،پرتغالیان،وضعیت اقتصادی و اجتماعی