سعید مرادی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه-دانشگاه واحد کرمانشاه-رازی-دانشکده معماری
نوشین علیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

برتری حسی معماری اسلامی به بستگی دارد که توانایی ارتباط استفاده کننده با خدا را برقرار می کند.این ارتباط با روش های مختلف به دست می آید و یکی از بهترین راه های ارتباط با خالق خواندن کلام اوست.خواندن کلام خدا تجلی گر نام او و علم به اسما و صفات جلاله اش جایگاهی رفیع دارد.بنابراین ظهور این اسما و صفات در فضای معماری برای ایجاد یک فضای قدسی دارای اهمیت بسزایی است.قایل بودن اسلام به این اصل که هیچ تصویر یا پیکره ای نمی تواند وحدانیت واحدیت را حتی در نازلترین وجه آن بازتاباند و حضور خداوند تنها در کلمات مقدسی که از خود او به ما رسیده،کتابت آیات الهی را از ارزشمندترین و مفهومی ترین کارها در یک بنای معماری مذهبی می نماید،زیرا نام و یاد خدا و حضور او در مکان تنها از این مسیر میسر می شود.در این این مقاله به کتیبه نگاری با مفهوم قرآن،دعا و احادیث در مکان های مذهبی و معماری اسلامی پرداخته می شود و به کتیبه ها هم بصورت شکلی و هم مفهومی توجه می گردد.نظر به اهمیت این موضوع،بررسی سیر تطوری صوری کتیبه ها و مفاهیمی که آن ها منتقل می کرده اند نیاز به بازبینی،تحلیل،مقایسه مفهومی و شکلی کتیبه نگاری و پیام رسانی آنها در بناهای معماری دارد ضرورت و هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد.در این راستا مقاله حاضر با راهبرد تفسیری-تاریخی،با روش مطالعه کتابخانه ای و بررسی و تطبیق اسناد و مدارک موجود از کتیبه ها،به شناختی جامع از نقش کتیبه ها و نقوش تزیینی آنها در تجلی خداوند در بنای معماری اسلامی یافت میشود.

تجلی خداوند،کتیبه نگاری،کتیبه های قرآنی،ادعیه،احادیث،معماری اسلامی