ویژگیهای معماری و تزیینات ب کار رفته در گنبد سرخ مراغه

معماری به معنای هنر ساختن و خلق کردن می باشد و استعداد نیروی آفرینش گری انسان را به اوج خود می رساند. بی-تردید ساختن آرامگاه همانند مساجد در معماری ایران - اسلامی رایج بوده و در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور نمونه های جالب توجهی از آنها وجود دارد. آرامگاه ها و مقابر در فرهنگ جامعه اسلامی ایران ریشه دوانده و کمتر شهری در این سرزمین پیدا می شود که سهمی از چنین بناها را نداشته باشد. در این پژوهش به بررسی یکی از این آرامگاه ها که به گنبد سرخ مشهور بوده و در آذربایجان شرقی به مرکزیت شهر مراغه واقع گردیده، پرداخته شده است. این بنا جزو ارزشمندترین برج ها از چهار برج مقبره ی موجود در شهر مراغه بوده، که در قسمت جنوبی مراغه واقع شده و نام خود را از رنگ قرمز آجرهای بکار رفته در بنا گرفته است. بر اساس اطلاعات موجود در متن کتیبه های این بنا به سفارش ((عبد العزیز بن محمود بن سعد)) حاکم آذربایجان و معمار آن بنی بکر محمد بن نبدان بوده است. از ویژگی-های شاخص بنا استفاده محدود از کاشی های فیروزه ای در کنار آجرکاری، که نشانه سرآغاز عطفی در استفاده از این نوع تزیینات در بناها که از مشخصه های بارز معماری دوره سلجوقیان بوده، کاربرد داشته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که این بنا عمارتی چهارگوش بوده و ساختمان بنا از دو قسمت شبستان و سردابه تحتانی تشکیل شده و نمای اصلی بنا و سردر ورودی شبستان آن در قسمت شمالی بنا واقع شده است. طاق نماهای سردر ورودی از آجرهای تراشیده و کتیبه های کوفی و تعداد کمی کاشی فیروزه ای در بین آجرهای قرمز جلوه خاصی به بنا بخشیده است.

Keywords:

معماری , آرامگاه , آجر , مراغه , گنبد سرخ