شکوفه یعقوبی نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر

هرچند معماری این سرزمین تاریخی چند هزار ساله را پشت سر دارد اما تلاش هایی که به جهت شناسایی و معرفی آثار به جا مانده ی آن تاکنون صورت گرفته سابقه ای چندان طولانی ای ندارد. تنها از چند دهه ی پیش بود که محققان و پژوهشگران به بازنگری این آثار هنری پرداخته و کوشیدند گرد و غبار قرون را از چهره ی این گوهرهای تابناک بزدایند و تلالو چشم نواز آنها را دوباره آشکار نمایند.از عوامل موثر در شکوه و زیبایی معماری ایران به ویژه در دوران اسلامی می توان به تزیین بناها اشاره کرد. در این میان، مسجد کبود تبریز و گنبد سلطانیه زنجان از شاهکارهای معماری دوره ی ایلخانیان و دوره ی قراقویونلوها در شهر تبریز و زنجان هستند. بررسی، مطالعه و مقایسه در تکنیک کاشیکاری این بناها می تواند باعث بازشناسی هویت فرهنگی و هنریشان شود. مقاله حاضر با رویکرد تاریخی_تطبیقی و با استفاده از روش تحلیلی_توصیفی و انجام تحقیقات کتابخانه ای و میدانی به ارزیابی و مقایسه تطبیقی کاشیکاری دو بنای شاخص معماری دوره ی ایلخانی و قراقویونلوها پرداخته شده است و بر این فرضیه استوار است که میان مضامین، محتوا، تزیینات و تکنیک های کاشیکاری شباهت ها و همچنین آمار کمی تفاوت وجود دارد.

مطالعه تطبیقی، کاشیکاری، ایلخانیان، قراقویونلوها، مسجد کبود تبریز، گنبد سلطانیه زنجان