یادمان در معماری اسلامی ایران

خاطره انگیزی جزء یکی از کیفیات مطلوب فضاهای شهری موفق است. به عبارتی قدرت هر فضا، در ایجاد فرصت هایی جهت بروز رویدادهایی سرشار از خاطره برای ناظرین، تاثیر بسزایی بر استقبال مردم از آن فضای شهری می گذارد و موجب ایجاد سرزندگی در آن فضای شهری می شود. یکی از عناصر مهم معماری در عصر حاضر، که نقش مهمی را در ایجاد حس خاطره انگیزی فضا، ایفا می کند، معماری یادمانی است که می توان گفت نقش بسزایی در ایجاد حس خاطره انگیزی شهری دارد. یادمان گرایی، یکی از گرایش های تاثیرگذار در معماری معاصر به شمار می رود. معماری یادمانی نوعی از معماری است که آن را اوج طراحی معماری دانسته اند مطالعات اولیه این تحقیق نشان می دهد که گونه ی معماری یادمانی(مونیومنتال) در ایران و جهان، از چند دسته خارج نیست. دسته ی اول المان هایی هستند با کارکرد دیداری مثل ستون های یادبود و مناره ها، دسته دوم، آن دسته از بناهای معماری هستند با کارکرد یادبود یک شخصیت یا اتفاق بزرگ علمی، فرهنگی یا هنری. و دسته سوم یادمانهایی است که با راه و گذر در ارتباطند.در مقاله حاضر سعی شده به روش تحلیلی و توصیفی، به تعریف مفهوم یادمان در حیطه معماری و در راستای نیل به اهداف مورد نظر، به بررسی و تحلیل آثار معماری یادمانی در معماری اسلامی ایران بویژه آرامگاه، پرداخته شود. بی گمان، آرامگاه، به استثنای مسجد، بیشتر از هر نوع بنای معماری در ایران دوره ی اسلامی مورد توجه عام بوده است. آرامگاه در نسج جامعه و فرهنگ ایرانی ریشه دوانده، کمتر شهری در این کشور است که سهمی از چنین بناها نداشته باشد. اصالت هویتی که مورد پندار عموم است بدون خدشه است و بدین گونه چنین بنایی در زندگی مذهبی همه مردم بی چون و چرا جا دارد.

Keywords:

معماری یادمانی , معماری اسلامی , مسجد و آرامگاه , عنصر دیداری , یادبود شخصیت , عنصر مربوط به گذر