آرش افتخارالدین - کارشناس ارشد مهندسی صنایع _ دانشگاه دولتی بجنورد
محسن ضیایی - استادیار و عضو هیات علمی _ دانشگاه دولتی بجنورد

یکی از مباحث مهم که در چند دهه اخیر کاربرد بسیار بالایی در عمل داشته و برای افزایش کارایی و بهره وری سیستم های حمل ونقل مطرح شده است. بحث مسیله مسیریابی وسایل نقلیه است. مسیله مسیریابی وسایل نقلیه به مسیله ای اطلاق می شود که در آن تعدادی خودرو متمرکز در یک یا چند قرارگاه بایستی به مجموعه ای از مشتریان مراجعه نموده و خدمتی را ارایه دهند کههر یک دارای تقاضای معینی می باشند. نوع خاصی از این مسیله به مسیریابی وسیله نقلیه با برداشت و تحویل می پردازد که در این مسیله، با در نظر گرفتن برداشت و تحویل، هر تقاضای حمل، دارای یک محل برداشت مشخص )مبدا(، یک محل تحویل مشخص)مقصد( و حجم معینی محموله می باشد. این پژوهش درصدد است تا با مدل های ریاضی و روش های بهینه سازی به گونه ای عمل کند که جریمه های دیرکرد و زود کرد و هزینه های حمل ونقل حداقل نموده و موجب رضایت مشتریان گردد. وجود محدودیت هایمختلف در این گونه مسایل انواع مختلفی از مسایل کلاسیکی تشکیل می دهد که یکی از آن ها بحث وجود پنجره های زمانی نرم در سرویس دهی به مشتریان می باشد. در این گونه مسایل اجازه سرویس به مشتریان در خارج از بازه زمانی سخت نیز داده شده و برایهر واحد عدم سرویس به موقع)خارج از بازه زمانی سخت(جریمه ای در نظر گرفته می شود که لازم است مجموع ای هزینه ها حداقل گردد. این گونه مسایل نیز جزء مسایلNP-hard بوده و حل آن از طریق برنامه ریزی خطی و نرم افزارهای موجود مدت زمان زیادی را به خود اختصاص می دهد. در این پایان نامه به بررسی مسیله مسیریابی وسیله نقلیه با فرض وجود دریافت و تحویل و با پنجره زمانی پرداخته شده و برای حل این مسیله از روش فرا ابتکاری الگوریتم ژنتیکGA استفاده شده است. تعدادی مسیله نمونه برای نشان دادن کارایی الگوریتم پیشنهادی طراحی و حل شده است و نتایج محاسباتی آن ها با حل های به دست آمده با نرم افزارGAMSمقایسه شده است.

مسیریابی وسایل نقلیه، دریافت و تحویل با پنجره زمانی، محموله های دارای تاخیر، الگوریتم ژنتیک