محمد اسماعیل پور - استادیار گروه تولید گیاهان دارویی و معطر، دانشگاه جهرم

هر ساله حجم بسیار زیادی از انواع علفکش ها در اراضی کشاورزی دنیا و مخصوصا کشورهای توسعه نیافته و یا در حال توسعه استفاده می شود. مصرف این ترکیبات شیمیایی سبب تخریب محیط زیست و تهدید سلامت افراد جامعه می گردد. این در حالی است که علفهای هرز گیاهانی بی فایده نیستند و برخی از آنها ترکیبات ثانویه متعدد و لذا خواص دارویی بسیار زیادی دارند. بعنوان مثال هریک از علفهای هرز اویارسلام، داتوره، خارخاسک، سس، گل جالیز، پنیرک و غیره خواص دارویی منحصر به فردی دارند که بعضا کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. در صورتی که کشاورزان با فواید علفهای هرز و مخصوصا خواص دارویی آنها، آشنا شوند، تمایل پیدا خواهند کرد که علفهای هرز مزارع خود را به جای از بین بردن از طریق مصرف علفکش ها، از طریق وجین با ادوات مختلف جهت مصرف خود و یا فروش آن از مزرعه جمع آوری نمایند. در این صورت با کاهش مصرف علفکش ها، گامی در جهت حفظ اکوسیستم های زراعی و توسعه کشاورزی پایدار برداشته خواهد شد. در مقاله حاضر به بررسی ترکیبات ثانویه برخی از علفهای هرز و خواص دارویی آنها که توسط پژوهشگران و محققان مختلف دنیا به اثبات رسیده است، پرداخته خواهد شد.

خواص دارویی، کشاورزی پایدار، متابولیت های ثانویه، عصاره