هدیه جباری - دانشجوی دکترای حرفه ای، دانشگاه آزاد علوم پزشکی تهران
علیرضا مقدم خمسه - دانشجوی دکترای تخصصی زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان

به منظور ارزیابی کاربرد نیتروژن بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه تحت تراکم بوته و آرایش کاشت مختلف، آزمایشی به صورت اسپلیت، اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در منطقه حسن آباد فشافویه انجام شد. آرایش کشت در دو سطح لوزی و مربعی در کرت های اصلی، کود نیتروژن در سه سطح کود شیمیایی، دامی و ورمی کمپوست در کرت های فرعی و تراکم در سه سطح 40×40، 50×50 و 60×60 سانتی متر در کرت-های فرعی- فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثرات تیمارهای مورد مطالعه بر عملکرد دانه معنی دار بود. اثر آرایش کشت بر شاخص برداشت و عملکرد اسانس معنی دار نبود. اثر ساده منبع تامین نیتروژن و تراکم کشت بر عملکرد اسانس و شاخص برداشت معنی دار بود. اثرات متقابل دوگانه نیتروژن × آرایش کشت و تراکم× نیتروژن و اثرات سه گانه آن ها بر عملکرد اسانس معنی دار بود. اثر متقابل دوگانه نیتروژن × آرایش کشت نیز بر شاخص برداشت معنی دار بود. بیشترین وزن هزار دانه مربوط به آرایش کشت لوزی× کود دامی×تراکم 60×60 سانتی متر، بیشترین عملکرد دانه مربوط به کشت لوزی×کود دامی×تراکم 50×50 سانتی متر بیشترین درصد اسانس مربوط به کشت مربعی× کود دامی×تراکم60 ×60 بودند. همچنین بیشترین شاخص برداشت مربوط به آرایش کشت لوزی× کود ورمی کمپوست و کشت مربعی × کود دامی و بیشترین عملکرد بیولوژیکی مربوط به اثر متقابل آرایش کشت مربعی× کود ورمی کمپوست× تراکم کشت50×50 سانتی متر و مصرف کود شیمیایی×تراکم 40×40 سانتی متر بودند.

گیاه دارویی، بادرنجبویه، نیتروژن، تراکم و آرایش کشت