بررسی چگونگی عملکرد مهدعلیا و انیسالدوله در ساختار حکومت قاجار

نفوذ زنان درباری بر روی سلاطین و امرای کشوری به حدی در اعمال و تصمیمات آنان موثر بود که همواره سایه ی زنان در پشت بسیاری از حوادث تاریخی ادوار مختلف این کشور، علی الخصوص دوران قاجار قابل رویت است. این پژوهش، بر اساس روش تحقیق تاریخی و به صورت توصیفی، تحلیلی بر آن است تا با تمرکز بر دوتن از زنان حرم سرای قاجار یعنی مهدعلیا (مادر ناصرالدین شاه) و انیس الدوله (همسر ناصرالدین شاه) به بررسی و تبیین عملکرد آنان در عرصه های سیاسی، اجتماعی بپردازد. چرا که بدون شک، یکی از مهمترین کنشگران عرصه ی اصلاحات، عزل و نصب مقامات کشوری و دیوانی و برخی مسایل اجتماعی و سیاسی، به ویژه در این دوره، زنان حرمسرا می باشند. نکته ی اساسی و مهم درباره ی حرم سرای شاهان قاجار کارکرد آن در نهادینگی سلسله ی قاجار میباشد. یکی از مهمترین سوالات درباره ی این زنان، نقش آنان در تصمیمات سیاسی و میزان خود مختاری آنان در این تصمیمات است. که در بسیاری از روایت ها عده ای آنان را منفعل و نا آگاه و بازیچه ی دست درباریان و روحانیان و عدهای نیز این زنان را کنشگرانی پویا و آگاه میدانند.

Keywords:

قاجاریه , حرم سرا , مهدعلیا , انیس الدوله , اصلاحات