محمد مهدی اسماعیلی
مهدی لطفعلی زاد قره چای

ولایت فقیه از جمله مباحث و مفاهیم مهم فقه سیاسی شیعه است؛ که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به عنوان یکی از پایه های اصلی نظام اسلامی مطرح شده و از اهمیت بسیار برخوردار است.شرایط زمامدار حکومت اسلامی، در ارتباط مستقیم با ماهیت حکومت اسلامی است و دو شرط اساسی دارد: یکی علم به قانون و دیگری عدالت. نظریه ولایت فقیه و نیز حاکمیت فقها در تداوم نظریه امام و حکومت ایمه معصومین علیهم السلام است. به همین دلیل، وجود این دو شرط، برای تقریب هرچه بیشتر حکومت عصر غیبت به مدل اصلی حکومت اسلامی، ضرورت دارد. امام معصوم علیه السلام واجد دو شرط اساسی علم غیب و عصمت است و شرایط زمامدار اسلامی نیز استنتاجی از همین دو شرط است و هر چه کیفیت و درجه این دو شرط در ولی فقیه بیشتر باشد، حکومت فقها به همان میزان به حکومت معصومین علیهم السلام نزدیکتر و شبیه تر خواهد بود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال 1358 توسط مجلس خبرگان قانون اساسی در 175 اصل تصویب و به همه پرسی گذاشته شده و رای مثبت ملت را به همراه داشت. در سال 1368 اصلاحاتی در این قانون صورت پذیرفت و در حال حاضر شامل 177 اصل میباشد. در این پژوهش به بررسی جایگاه ولایت فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است. در نظام جمهوری اسلامی ایران ولایت فقیه هم به عنوان امام جامعه و همچنین بر اساس قانون اساسی در راس ساختار حکومتی قرار دارد و در زمان غیبت امام عصر به عنوان زمامدار جامعه اسلامی می باشد.

ولایت فقیه، قانون اساسی، جمهوری اسلامی