سید محمد حسن نسابه - دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت
حجت اله جاویدی

طرحواره ها سازه ایی هستند که بر اساس واقعیت یا تجربه شکل می گیرند و به عنوان واسطه پاسخ های رفتاری افراد را تحت تاثیر قرار می دهند شایسته، سمیه 1391 یانگ 1999 بیان میکند که طرحواره های ناسازگار بیشتر از آنکه نتیجه وقایع تکان دهنده مجزا باشند، بیشتر احتمالا بوسیله الگوی مداوم و تجارب سمی روزمره با اعضاء خانواده و همتایان ایجاد میشوند که به نحو فزایندهای طرحواره ها را تقویت میکنند. لذا یکی از اجزای ایجاد کننده طرحواره ها فرهنگ غالب در خانواده و اعضای آن میباشد که بی شک متاثر از ادبیات و فرهنگ جامعه است.شاید بتوان گفت طرحواره یک بسته حافظه ایست که محتوای آن را آموزه های فرد در طول زمان شکل میدهد. باید توجه داشت که در روند پدیدایی طرحواره ها عواملی مثل بنیادهای زیستی فرد و عوامل مربوط به محیط تربیتی او مثل محیط خانواده، فرهنگ، تجارب وی در فرایند رشد، رخدادهای بزرگ و . . . تاثیر میگذارند.این بسته حافظه ای مثل یک فیلتر بزرگ و پیچیده بر سر راه اطلاعات ورودی به حافظه و همچنین اطلاعات موجود در حافظه عمل کرده و با سرند، دسته بندی، و سازماندهی، شکل گیری معانی جدید را در ذهن ممکن می سازد.از سویی دیگر فرهنگ جامعه خود را در اشعار شاعران و ضرب المثل های رایج در یک فرهنگ نشان میدهد. به همین جهت این مقاله به دنبال رد پای طرحواره های شناختی یانگ در اشعار، ضرب المثلها و فرهنگ ایرانی میباشد.

طرحواره های شناختی، اشعار، ضرب المثل، طرحواره فرهنگی، اسکیما