فریدون حسنی - دانشجوی D.Ph بهداشت آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز
طاهره عبیاوی - دانشجوی D.Ph بهداشت آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز
علی طاهری میرقاید - دانشیار گروه علوم بهداشت و بیماری آبزیان ، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران
امین اسدی امیرآبادی - کارشناس واحد تحقیق و توسعه شرکت فرادانه شهرکرد، شهرکرد

مقدمه: گیاه رزماری از تیره نعناعیان است که ارزش دارویی، بهداشتی و خوراکی آن از دیرباز شناخته شده است. مطالعات متعددی اثرات ضد میکروبی آن را اثبات کرده است. فوزاریوزیس در میگو به بیماری آبشش سیاه و یا قارچزدگی میگو معروف است. عامل این بیماری عمدتا فوزاریوم سولانی است و میتواند در میگوهای خانواده پناییده تلفات شدیدیایجاد کند. این بیماری عمدتا در میگوهای بالغ دیده میشود. لذا در این مطالعه اسانس بدست آمده از گیاه رزماری جهت بررسی فعالیت ضدقارچی علیه یک گونه فوزاریوم به روش مایکرودایلوشن براث مورد ارزیابی قرار گرفت.روش کار: بدین منظور ابتدا 100 گرم برگ رزماری آسیاب و به وسیله دستگاه کلونجر اسانس آن تهیه گردید. برای مطالعه رفتار رشد قارچ مورد نظر و تعیین حداقل غلظت ممانعتکنندگی از رشد (MIC (و نیز حداقل قدرت قارچ-کشی (MFC (اسانس رزماری از روش های استاندارد ماکرودایلوشنبراث (رقیقسازی در محیط مایع) استفاده شد. برایرقتسازی در لوله، ابتدا محیط سابورو دکستروز براث به میزان 5 سیسی به 11 لوله ونوجکت اضافه شد. مقدار 100میکرولیتر اسانس به 9/9 سیسی سابورو دکستروز براث در لوله اول اضافه گردید بعد از شیکر دادن لوله، مقدار 5 سیسی1 از لوله اول به لوله دوم و سپس به لوله بعدی و درنهایت تا لوله دهم تکرار شد در هر لوله سریالهای 2 رقت لوله قبلی تهیه گردید. دو لوله هم به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. غلظتهای به دست آمده از هر اسانس در محیط کشت سابورودست به میلیلیتر بر میکرولیتر 0/01 و 0 /03 ،0/07 ،0/15 ،0/31 ،0/62 ،1/25 ،2/5 ،5 ،10 شامل براث دکستروز آمد. رقتسازی در سه تکرار انجام شد. برای تهیه سوسپانسیون قارچی ابتدا قارچ روی محیط کشت جامد سابورو دکستروز آگار کشت دادهشد و در دمای 25 درجهی سانتیگراد به مدت 4-3 روز نگهداری شد سپس از کلنیهای رشد کرده سوسپانسیون قارچی تهیه گردید برای این کار به سطح کلنی رشد کرده در محیط جامد، مقداری سرم فیزیولوژی اضافه و بعد از مدتی با پیپت پاستور استریل از سطح محیط برداشته شد.از کلنی خالص قارچ فوزاریوم ایجاد شده در محیط کشت نمونه ای تهیه گردید و به سرم فیزیولوژی دارای تویین 806 اضافه شد. بعد از جداسازی اسپور، برای تهیه سوسپانسیون قارچی، تعداد 10 اسپور قارچ فوزاریوم از لام نیوبار استفاده شد. در نهایت به هر کدام از لوله ها مقدار 10 میکرولیتر از سوسپانسیون قارچی اضافه گردید و 24-48 ساعت در انکوباتور نگهداری شد. بعد از این مدت با روش کدورت سنجی چشمی کمترین رقتی که کدورتی در آن مشاهده نشد MIC در نظر گرفته شد و از MIC و دو رقت کمتر روی محیط سابورو دکستروز آگار کشت داده شد و بعد از انکوباسیون رقتی که هیچ گونه رشدی روی محیط جامد نداشت به عنوان MFC به دست آمد. حداقل غلظت ممانعت کننده از رشد (MIC (و حداقل قدرت قارچکشی (MFC (اسانس رزماری به ترتیب 17/0±51/0 و 36/0±04/1 میکرولیتر بر میلیلیتر اندازه گیری گردید.بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق حاکی از تاثیر اسانس رزماری بر روی قارچ مورد آزمایش بود.

اسانس رزماری، فوزاریوم، ماکرودایلوشن براث