زینب کرمخانی - کارشناسی ارشدبرنامه ریزی آموزشی دانشگاه مازندران مازندران

یکی از تحولات دوران معاصر که اثرات شگرفی را در عرصه اقتصادی ، اجتماعی، و فرهنگی به جای گذاشته و می گذارد مساله ی جهانی شدن است . جهانیشدن با تمام ابعادی که دارد بر تعل یم و تربیت اثرات فراوانی (مثبت و منفی ) میگذارد که برای رویاروی با موارد فوق داشتن مهارت تفکر انتقادی امری ضروری است . متخصصان بزرگ تعلیم و تربیت با تاکید بر اهمیت تفکر انتقادی پرورش و آموزش آن را یکی از هدف های اصلی تعلیم و تربیت میدانند. بر این اساس نظام آموزشی که باید خود را با جهانی شدن همراه کند به، جای انتقال صرف اطلاعات به دانش آموزان ، باید موقعیت های مناسبی برای پرورش تفکر کودکان فراهم آورد . و این مهارت خود به خودی رشد نمی کند بلکه باید بهصورت نظری و عملی آموزش داده شود . لذا ضرورت دارد که نظام آموزش ی و محتواهای درسی ماهیتا نقاد ، ارزیاب و گزینشگر باشند . در این پژوهش، محتوای سوالهای کتابهای درسی فارسی و تعلیمات اجتماعی سه دوره (سوم، چهارم و پنجم ) بر حسب مهارت تفکر انتقادی و مولفه های آن انجام شده است . نتایج حاصل از محتوا نشان می دهد که در پایه ی سوم ابتدایی به مقدار خیلی کم و در پایه ی چهارم و پنجم به مقدار متوسط به پرورش مهارت تفکر انتقادی پرداخته شده است و کتاب فارسی نیز بیش از تعلیمات اجتماعی به این مقوله بها داده است . در بین دورهها دورهی چهارم ابتدایی بیشترو دورهی سوم ابتدایی تر کم به این مها رت پرداخته است . و از بین مولفه های این نوع تفکر به مولفه تجزیه و تحلیل بیشترین فراوانی و به مولفه ارزشیابی تر کم ین فراوانی تعلق دارد و در کل ، مجموعه کتابهای سه دوره به پرورش این مهارت خیلی تر کم از حد انتظار توجه شده است .

جهانیشدن، تفکر انتقادی، آموزش و پرورش، کتب درسی