راضیه قویدست کوهپایه - دانشگاه پیام نور قزوین

انسان و انسان شناسی از موضوع های محور ی آثار مولانا و حافظ است.تمام موضوعات دیگری که در آثار آنان مطرح و بررسی شده اند بی گمان با موضوع انسان ارتباط دارند.انسان کامل یعنی آن انسانی که قهرمان همه ارزشهای انسانی است. به عبارت د یگر مولانا می گوید: مقصود ز جمله آفرینش ماییم و تمام نی رو و توان معنو یخودرا برای اثبات همین فرضیه صرف کرده است. در واقع پیام مولانا به بشریت این است که این جهان جانی دارد و ما باید جان این جهان را بشناسیم. دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوستشعر حافظ چون آیینه ی تمام نمای روح و روحیه و عقیده و سلیقه و نگاه و نگرش او به انسان و جهان و طبیعت و ماوراء طبیعت است . حافظ در اینجا که می خواهد بگوی دانسان مظهر تام و مظهر اتم و مظهر جمیع اسماء و صفات الهی است، از انسان به جام جم تعبیر می کند.به نظر مولانا هیج علمی شریف تر از علم خودشناس ی نیست اما متاءسفانه این انسان که هر گرهی را می گشا ید و هر مو ی را م یشکافد خویشتن خویش را فراموش کرده است. او در کتاب فیه ما فیه در این زمینه می گوید: اکنون همچنین علمای اهل زمان در علوم موی می شکافند و چیز های دیگر را که به ایشان تعلق ندارد به غایت دانسته اند وآنان را بر آن احاطهء کل ی گشته و آنچه مهم است و به او نزدیکتر از همه آن است خودیی اوست و خودیی خود را نمی داند. همه چیزرا با حلت و حرمت حکم می کند که ا ی ن جا یزاست و آن جایز نیست و این حلال است و یا آن حرام است خودرا نمی داند که حلال است یا حرام جایز است یا ناجا یز پاک است ی اناپاک است

انسان کامل، انسان ناقص، انسان متوسط