نفیسه نجفی - دانشجوی دکترای پژوهش هنر دانشگاه تربیت مدرس
علی شیخ مهدی - هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس

عکاسی مستند اجتماعی یکی از شاخه های عکاسی خبری می باشد که به گزارش و تحلیل وقایع اجتماعی از دید دوربین می پردازد. بررسی کامل و همه جانبه عکاسی اجتماعی در ایران مساله ای است که تاکنون به آن پرداخته نشده است و کمبود آن به چشم می خورد.از آنجا که این شاخه عکاسی ابزار هنری قدرتمندی در راستای گسترش دموکراسی و شناسایی و رفع مشکلات جامعه بوده و نیز منبعی مناسب برای بررسی های اجتماعی به شمار می رود، جای خالی پژوهش های عمیق در این زمینه به شدت احساس می شود. هدف از این پژوهش جبران این کمبود و تبیین ماهیت عکاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی ایران از منظر جامعه شناسی می باشد. در این پژوهش محقق به عنوان یک جامعه شناس هنر، جریان های عکاسی اجتماعی را از منظر جامعه شناسی بررسی کرده است. فرضیه این پژوهش این است که رشد عکاسی اجتماعی به رشد عدالت اجتماعی کمک کرده و این شاخه عکاسی می تواند تریبونی برای اقشار مختلف جامعه باشد و به رشد جامعه ای چندصدایی و دموکراتیک کمک نماید. به خصوص که رشد شبکه های مجازی ای چون تلگرام، اینستاگرام و... زمینه ای جدید برای دیده شدن بیشتر کارهای عکاسان مطرح و رشد هنر عکاسی در میان قشرهای مختلف جامعه را فراهم نموده است. سوال اصلی این پژوهش این است که انقلاب و وقایع و اوج و فرودهای حکومت جمهوری اسلامی چه تاثیراتی بر این شاخه از عکاسی داشته است و این هنر بعد از انقلاب چه روندی را طی کرده و در چه وضعیتی قرار دارد این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است. چهارچوب نظری این پژوهش نظریه چندصدایی باختین می باشد.

عکاسی انقلاب، رویکردهای عکاسی مستند اجتماعی، بررسی جامعه شناسانه