گنبدهای ایرانی اسلامی متجلی درمسجدجامع اصفهان؛ مقایسه دوگنبد تاج الملک و نظام الملک بااستناد به مطالعات اوژن گالدیری

از دوران باستان تاکنون هندسه هماره به صورگوناگون به عنوان یک رکن اساسی طراحی دراثار و نظریات هنرمندان و معماران جریان داشته است. مسلمان هنرمندان در عرفانی نظرات و اندیشه تجلی جهت در علاوه هنر بر اعتقادی بعد از هندسه، چون ابزاری چه در شکل دهی و بنا چه در نهایی پرداخت و تزیینات آن به عنصری عنوان با اند جسته یاری کننده، تعیین نقش . اسلامی معماری به توانسته هندسه کمک به گرایی کمال در فرم، به­ کارگیری نقش مایه های پنهان ترکیب متوازن و متناسب خطوط شکسته و دوار درترکیب اشکال هندسی دست یابد همچنین به واسطه هندسه قدسی است ک توانسته عالم ماده را به عالم معنا پیوند دهد ازمصادیق هندسه قدسی درمعماری اسلامی گنبدهایی است که درمساجد ظرایف تبدیل مربع به دایره را مدبرانه و هنرمندانه به روشهای متنوع شکل داده است تابتواند ابعاداعتقادی و رمزگونه عالم نعنا را به طریقی شایسته درعالم ماده متجلی سازد دراین راستا معماری اسلامی ایرانی با اتکا به خصایص ذاتی خود چون کمال گرایی توانسته است این نمادمقدس سنتی را با تدبیری هنردمندانه به شکل ارمانی خود چنان نزدیک نماید که تجلی هندسه دراجزای نیارشی آن به اوج خود رسد .گنبد به عنوان عنصری شاخص ویگانه در معماری مساجد ایرانی همواره مطرح بوده است. از میان گنبدهای ایرانی، گنبد مسجد جامع اصفهان از نظر شرودر از لحاظ هندسه جایگاهیآرمانی دارد. از آغاز اسلام تاکنون مسجد جامع اصفهان با پیشینه ای پر فراز و نشیب در تاریخ معماری اسلامی ایران، از موارد نادری است که دارای دوگنبد در دو سوی شمالی و جنوبی می باشد و این از خصوصیات برجسته این مکان محسوب می­گردد. این نوشتار قصد دارد با توجه به زمان ساخت ایندو گنبد و شناخت ویژگی های سبکی آن دوره خاص، به بررسی نحوه استقرار آنها در بنا به نحوی که بدون بر هم زدن ساختار سنتی مسجد، توانسته برغنای آن بیافزاید و نیز با استناد به مطالعات انجام گرفته توسط اوژن گالدیری، محقق ایتالیایی، به مقایسه ویژگی های هندسی اعم از تزیینات، تناسباتو چگونگی پوشش آنها بپردازد. هدف از این مقاله، معرفی مسجد جامع از جنبه علت وجودی و تجمیع دو گنبد در آن و نیز ارایه تحلیلی معمارانه، فنی و سازه ای از این دو گنبد، مقایسه وجوه تفاوت و تشابه آنها با یکدیگر و ارایه جدولی از آن به عنوان نتیجه گیری می باشد .روش تحقیق در این مقاله،تحلیلی- توصیفی با استفاده از کتابخانه منابع ای و با میدانی پژوهش شیوه می باشد .

Keywords:

هندسه , گنبدهای ایرانی , مسجد جامع اصفهان , گنبد تاج الملک , گنبد نظام الملک