مرتضی محمدی صدیق - دانشجوی کارشناسی ارشد منابع آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، ایران
فرزاد حسن پور - دانشیار علوم و مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، ایران
محمدرضا جرکه - مربی گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، ایران

بررسی خصوصیات و شیمیایی رسوبات بستر رودخانه ها در راستای تخصیص و بهرهبرداری منابع آب برای مصارفمختلف امری ضروری است. خصوصیات و شیمیایی رسوبات معمولا تابع عواملی نظیر جنس سازندهای زمین شناسیحوضه آبریز رودخانه ها، ژیومورفولوژی حوضه، رژیم آب دهی رودخانه، پساب های ناشی از فعالیت های انسانی و حدودتبادل آب های سطحی و زیرزمینی در حوضه آبریز آنها می باشند. در پژوهش حاضر مواد آلی رسوبات در طول رودخانهسیستان موردبررسی قرار گرفت در این راستا نمونه برداری از بالادست رودخانه مرز ایران و افغانستان تا دریاچه هامونبه صورت دستی انجام گرفت سپس در آزمایشگاه عناصر نیتریت، نیترات، فسفر و پتاسیم مورد تجزیه و آنالیز شیمیاییقرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان میدهد که میانگین آلودگی در طول مسیر رودخانه آلودگی به نیتروژن در بالادست0/13 که کمترین مقدار و آلودگی نیتروژن در پاییندست با مقدار 0/20 بیشترین مقدار را دارا می باشد. آلودگی برای فسفر در دو نقطه مشاهده شد که عبارتاند از نمونه قبل پل قرآن و ایستگاه پمپاژ که بیشترین آلودگی در نمونه ی پلقرآن با مقدار 2/927 می باشد و کمترین الودگی با مقدار 0/045 مربوط به اولین نمونه بعد پل سیستان مشاهده شد اما در میانگین کلی رودخانه با مقدار 0/635 دارای آلودگی نمیباشد. بیشترین آلودگی پتاسیم مربوط به آخرین نمونه درپایین دست رودخانه با مقدار 21/656 و کمترین آلودگی مربوط به نمونهی شهر کهک در بالادست با مقدار 1/572 می باشد. با توجه به نتایج میانگین کلی در طول رودخانه سیستان، این رودخانه جزء رودخانه های با آلودگی کم یا در حد قابل قبول محسوب می شود.

رودخانه، رسوبات بستر، مواد آلی، سیستان