عاطفه مهدی - دکتری مدیریت محیط زیست- حقوق محیط زیست، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
مهدی بهروش - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب ، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

سیستم اطلاعات جغرافیایی یا GIS یک سیستم کامپیوتری برای مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی بوده که قابلیت جمع آوری و ذخیره و نمایش اطلاعات جغرافیایی را دارد. GIS یک سیستم رایانه ای است که امکان دسترسی و کاربری همزمان از چند موضوع را به دست می دهد. این سیستم می تواند با روی هم انداختن (Overlay) نقشه هایی با موضوعات مختلف از یک منطقه، امکان بررسی همه جانبه آن منطقه را موجب سازد. این سیستم ها قادر هستند عملیات مختلف فضایی، ارتباطی، پردازش و مدیریت داده ها را انجام دهند. چنین ویژگی هایی موجب شده است GIS به عنوان ابزاری که توانایی تصمیم گیری را افزایش می دهد، شناخته شود. امروزه GIS در زمینه های مختلف تکنولوژیکی، صنعتی، زیست محیطی، جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی و هزاران موضوع دیگر به کمک بشرشتافته و به کمک آن بشر توانسته در هزینه و از آن مهم تر زمان، صرفه جویی چشمگیری نماید. در واقع تمام سیستم های اطلاعات جغرافیایی نوعی نمادسازی رایانه ای از برخی جنبه های جهان واقعی اند. GIS دید ساده ای از جهان واقعی ارایه می دهد که به آن مدل کی گویند. مدل همان تلفیق داده هاست که وسیله ای برای درک سیستم هایی به شمار می آید که در شرایطی دیگر، پیچیدگی یا مقیاس مکانی آن خارج از درک ذهنی ما قرار دارد. یکی از کاربردهای مهم GIS مدیریت حوادث غیرمترقبه است که، ماموران دولتی می توانند خطرات را با دقت تعیین نمایند و شروع به ارزیابی عواقب بحران یا فجایع ممکن کنند. هنگامی که خطرات (گسل های زلزله ،مناطق خطر آتش سوزی ،مناطق سیل خیز ،مناطق ساحلی و...)با دیگر اطلاعات نقشه (خیابان ها ،لوله کشی ها ،ساختمان ها ، مناطق مسکونی ،خطوط برق،تاسیسات انبارو....)مقایسه گردند ماموران مدیریت بحران می توانند کاهش، آماده سازی، پاسخ و نیازهای بازسازی ممکن را برنامه ریزی کنند. قبل از اینکه یک برنامه مدیریت بحران موثر را بتوان تکمیل نمود برنامه و انالیز کاملی باید انجام گیرد. تجهیزات GISبه برنامه ریزان امکان می دهد تا ترکیب مناسبی از اطلاعات فضایی را در نقشه های ساخته شده توسط کامپیوتر مشاهده نمایند.

سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، اطلاعات، سیستم، مدیریت، حوادث غیرمترقبه