پیام نیکپوربدر - دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی (دانشگاه خوارزمی تهران)
فواد پورآرین - دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشیار دانشگاه خوارزمی تهران

فرهنگ از جمله مفاهیم بسیار برجسته ای است که افزون بر شایستگی نظری خود، در گستره کنش وکاربرد نیز می تواند منشا اثار و دگرگونی های بسیار فراوانی واقع شود. یکی از تابش های مهم فرهنگ در تاریخ معاصر، اهمیت یافتن در زمینه روابط بین الدولی است، به گونه ای که این دست از روابط می تواند باعث گسترده شدن سطح مناسبات و یا حتی پیوندهای عمیق سیاسی و یا اقتصادی بین کشورها شود. ایران در تاریخ معاصر، تجربه روابط فرهنگی خود را با غرب، به ویژه فرانسه آغاز نمود، رضا شاه که مدرنیزاسیون ایران را در سرلوحه اهداف خود قرار داده بود، افزایش سوادآموزی و گسترده نمودن محافل آکادمیک را با جد دنبال می نمود و در این راستا یکی از برجسته ترین برنامه های وی، اعزام دانشجو به غرب، بالاخص فرانسه بود، همین عامل هم باعث گستردگی حضور فرهنگ و زبان فرانسه در ایران شد؛ روزگار پهلوی دوم با دگرگونی در برخی از معادلات فرامرزی از جمله پیدایی آمریکا به عنوان یک ابرقدرت همراه بود، دل بستگی ویژه محمدرضا به ایالات متحده و همچنین برنامه ریزی های دقیق واشتنگتن برای حضور در ایران، به تدریج تابش های فرهنگی فرانسه را در ایران کاهش داد و زبان و فرهنگ انگلیسی جایگزین شد، این در حالی بود که به دلیل گذشته پررنگ فرانسوی ها در محافل علمی ایران، افکار و اندیشه های ایشان هم چنان بخش قابل توجهی از لایه های تحصیل کرده ایران را متوجه خود می نمود.

فرهنگ، روابط فرهنگی، ایران، فرانسه، رضاشاه، محمدرضا شاه