مهدی محمودی - استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور
مرضیه تجهیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، دانشگاه پیام نور

آموزش الکترونیکی ضرورت جامعه اطلاعاتی و شرط اصلی برای تحقق هدف برنامه چهارم توسعه کشور (توسعه مبتنی بردانایی) است. از این رو، چالش های پیش روی گسترش آموزش الکترونیکی در کشور شناسایی و سپس، بر اساس تجارب سایر کشورها ووضعیت موجود منابع (انسانی، مالی و کالبدی و حقوقی) پیشنهادهایی برای توسعه آموزش الکترونیکی در کشور ارایه شده است. چالش اصلی دست اندرکاران نظام های آموزش ا لکترونیکی فراهم کردن محیط های یادگیری قدرتمند برای دانشجویان است. هدف محیط های یادگیری قدرتمند، توسعه مهارت های پیچیده و سطح بالا فهم عمیق مفاهیم و مهارت های فراشناختی نظیر توانایی نظارت بر یادگیری خود است. برای بالا بردن کیفیت در نظام های آموزش از دور، افزایش ارتباط دانشجویان و اساتید، همکاری و همیاری میان دانشجویان، ارایه بازخورد فوری، تاکید بر زمان انجام کار، تفهیم انتظارات دوره آموزشی و احترام به سبکها و استعدادهای مختلف یادگیری ضرورت دارد. آرمان های تربیتی یادگیری فعال و مشارکت فعال نیز به عنوان پندارهای اصلی مورد توافق دست اندرکاران برنامه ریزی، مدیریت و تدریس در نظام های آموزش الکترونیکی از مواردی است که باید همیشه در تصمیم گیری ها مورد توجه قرار گیرد و به عنوان اصول راهنما مورد استناد قرار گیرد. یادگیری و مشارکت فعال به فراگیران کمک می کند تا به واسطه تعیین اهداف مشارکت، تحقیق و جستجوی مشترک، تلاش برای یادگیری و تصمیم گیری مشارکتی به سطوح عمیق تری از دانش و آگاهی دست یابند و علاوه بر آن بسیاری از مهارت های اجتماعی را تحصیل نمایند. تحقق این پندارها- یادگیری فعال و مشارکت فعال- در آموزش الکترونیکی مستلزم آگاهی از استراتژی های یادگیری و رویکردهای یادگیری است. در آموزش الکترونیکی آگاهی از استراتژی های یادگیری، بیش از هرکسی به فراگیر کمک می کند تا سبک یادگیری خاص خویش را تشخیص دهد. آگاهی از رویکردهای یادگیری، عمیق و سطحی- اما بیش از هر کسی به آموزشگر کمک میکند. آموزشگر باید در ارایه تکالیف، کاربرد نشانه ها و شیوه ارزشیابی خود به گونه ای عمل کند که فراگیران جدیت فرایند یادگیری را حس نمایند و به سمت سطوح بالای شناختی حرکت کنند. تناسب بین سبک های یادگیری و شیوه تدریس نتایج یادگیری را بهتر می کند. بنابراین با شناسایی سبک های یادگیری دانشجویان و استفاده از قابلیت های فاوا می توان محیط یادگیری شخصی شده را طراحی نمود که منجر به یادگیری عمیق تری در آنان شود.

آموزش، فناوری اطلاعات، اثربخشی، یادگیری الکترونیکی، ارزیابی