عاطفه مهدی - دکتری مدیریت محیط زیست- حقوق محیط زیست، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
مهدی بهروش - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب ، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

قرار گرفتن مناطق ساحلی درحد واسط دریا و خشکی گرچه باعث می شود که این مناطق از تنوع و غنای بیولوژیکی هر دو سیستم دریایی و خشکی بهره مند شوند، اما از سوی دیگر در معرض تهدید آلودگی ها و عوامل مخرب هر دو سیستم نیز قرار می گیرند. مناطق ساحلی در معرض تخلیه مستقیم مواد از رودخانه ها، رواناب های سطحی و ذهاب اراضی دور از ساحل، مواد خروجی صنعتی خانگی و بسیاری دیگر از مواد آلاینده کشتی ها قرار دارند. بعلاوه تمام اکوسیستم های منحصر بفرد این مناطق نظیر بسترهای علفی دریایی، آبسنگهای مرجانی و جنگلهای مانگرو در اثر فشار جمعیت و فعالیت های توسعه در روندی تخریبی قرار دارند و منابع فیزیکی و زیستی آنها در حال تهی شدن است. استفاده پایدار از منابع مستلزم آن است که برخی از مناطق به ویژه فورماسیون های برجسته آن بصورت طبیعی و یا حداقل به حالت کمتر دست خورده حفظ شوند. حفاظت زیستگاه های حیاتی برای ذخایر آبزیان، حفظ و نگهداری از تنوع ژنتیکی سیما و منظرهای برجسته و بهره مندی از تمام میراثهای ساحلی دریایی مستلزم آن است که این مناطق تحت عناوین مختلف در طبقه بندی اتحادیه جهانی حفاظت با درجات حفاظتی مختلف تحت مدیریت قرار گیرند. فرایند شناسایی و انتخاب مناطق حفاظت شده ساحلی و دریایی را می توان بخشی از فرایند طرح ریزی مناطق حفاظت شده ساحلی دریایی به شمار آورد. طرح ریزی در هر دو عرصه خشکی و دریایی تا حدودی روند یکسانی طی می کنند. از این رو، وجود چارچوب قانونی مبتنی بر قواعد و تعهدات بین المللی، منعکس کننده مبانی اصولی، دستورالعمل ها و مقررات قانونی منسجم برای تحقق حفاظت و مدیریت شایسته چنین مناطقی ضروری است. تکامل مفهوم حفاظت و تغییر مستمر نیازهای جوامع انسانی در طول زمان بارها مفهوم و معیارهای انتخاب و نحوه مدیریت مناطق حفاظت شده ساحلی – دریایی را دچار دگرگونی کرده است. با توجه به پیشرفت های قابل توجه در حقوق بین الملل محیط زیست و درک علمی نقش اکوسیستم های ارزشمند همچون مناطق حفاظت شده ساحلی – دریایی در حفاظت از طبیعت از جمله حفاظت از تنوع زیستی و حمایت از توسعه پایدار بیش از پیش دیده می شود.

مناطق حفاظت شده ساحلی-دریایی، مدیریت زیست محیطی، معیارهای بین المللی، زون حفاظت شده