حسین اعتمادی - دانشجوی دکتری بیابان زدایی،دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
شیما نیکو - استادیار، عضوهیات علمی دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان

نسبت تحویل رسوب یکی از عوامل مهم در مطالعات فرسایش خاک به شمار می رود. تعیین میزان فرسایش و تولید رسوب در تدوین استراتژی مدیریت حوضه های آبخیز و مطالعات رسوب گذاری مخازن سدها نقش به سزایی دارد. از آنجاییکه در برآورد فرسایش و رسوب در حوضه های کشور، همواره دچار چالش بوده و مقادیر برآورد شده نسبت تحویل رسوب دارای خطای زیادی می باشد لذا لازم است در بین روش های موجود برآورد نسبت تحویل رسوب ، بررسی و ارزیابی لازم صورت گرفته تا بهترین مدل برای حوضه مورد نظر تعیین و بکار گرفته شود.در این مطالعه روش های مختلف برآورد نسبت تحویل رسوب که در دنیا و ایران مورد بررسی قرار گرفته اند معرفی گردید.روش هایی که خصوصیات فیزیوگرافی حوضه شامل مساحت، اختلاف ارتفاع، طول حوضه، انشعابات شبکه و همچنین خصوصیات هیدرولیکی رسوب را جهت برآورد SDR مدنظر قرار می دهند برای مناطق خشک و بیابانی کشور، روش هایی که نسبت پستی و بلندی به طول آبراهه، ارتفاع رواناب، میزان بارش مازاد، فاصله منبع تولید رسوب تا آبراهه اصلی و شرایط هیدروژیکی را به کار می گیرند برای شرایط معتدل با بارش زیاد و جنگلی کشور و روش هایی که معیارهای برآورد SDR در آنها ،عواملی مانند میزان رواناب، مقدار بارندگی ، مساحت حوضه و دبی رواناب می باشد برای مناطق نیمه خشک و سرد کشور مناسب ترین روش های برآورد نسبت تحویل رسوب به نظر می آیند.

فرسایش، مدل های برآورد (SDR)، نسبت تحویل رسوب (SDR)