مهتاب مبینی - استادیار گروه هنر، دانشگاه پیام نور، ایران
فرخ لقا مستاجران - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، ایران

مسجد به عنوان یکی از شاخص ترین گونه ها، درمطالعات معماری همیشه ازجایگاه ویژه ای برخورداراست. توجه به ساختمسجد ودقت معماران دربه کارگیری حد اعلای فن وهنر موجب شده تا همیشه بهترین نمونه جهت مطالعه ی سیر تحولمعماری اسلامی ایرانی باشد. درمقاله ی حاضر تلاش گردید تا با انتخاب سه نمونه از مساجد دوره ی صفویه درشهر اصفهان،ابعاد گوناگون فضای ورودی مورد بررسی قرارگیرد و به این پرسش پاسخ دهیم که کدام عناصر و فضا ها در ورودی مساجدصفوی وجود دارند و آیا همه ی مساجد صفوی از عناصر و فضاهای یکسانی بر خوردارند. و چه عواملی در شکل گیریورودی مساجد و تزیینات و تناسبات آن موثر بوده اند آیا الگوی خاصی در این مساجد می توان یافت این پژوهش براساسالگوهای نظری و به روش مروری و تحلیلی صورت گرفته است و با اتکا به تحقیقات کتابخانه ای و میدانی داده های اولیهمورد نیاز به دست آمد، سپس اطلاعات مورد تحلیل و پالایش قرار گرفتند، نتایج حاصله نشان می دهد عنصرورودی از جنبههای گوناگون دردوره صفوی دچار تحول بنیادین شده است. درک بیشتر معماران از تاثیر فضا بر انسان و نیز کاربرد هندسه وتناسبات معین در خلق فضاها و ساخت اجزا، تغییرات چشمگیری را در نحوه ی ورود به بنا، فضای ورودی، تناسبات پلان ونما و نیز تزیینات ایجاد نمودکه می توان از آن ها اصول و قوانین خاصی را در طراحی ورودی این دوره استخراج کرد. بسیاریاز این اصول در دوره های بعد به عنوان الگو تکرار شدند.

ورودی، مساجد، صفوی، اصفهان، تناسبات، تزیینات