یدالله سپهری - گروه معارف اسلامی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

فرهنگ و تمدن اسلام مجموعه باورها و ارزش های اسلامی و نمود آن در پیشرفت علم و هنر و ظهور نهادهای اجتماعی وسیاسی در بین ملل و مردمی است که اسلام را به عنوان دین خود پذیرفتند. فرهنگ اسلام توانست در طول چند قرن تمدنیعظیم و بی نظیر را در منطقه وسیعی از جهان به وجود آورد. علم اخلاق علمی است که از ملکات انسانی که مربوط به قواینباتی، حیوانی و انسانی اوست، بحث می کند و او را به فضایل و رذایل اخلاقی آشنا می سازد تا بتواند صفات نیکو را کسبکند و از رذایل بپرهیزد و بدین وسیله سعادت علمی خود را تکمیل نموده، اعمالی از او سرزند که موجب ستایش اجتماعگردد. در جهان اسلام موضوع ارتباط دین و اخلاق تحت عنوان نظریه حسن و قبح الهی مطرح شده و انظار مختلفی رابرانگیخته است. با نگاهی به تاریخ اندیشه اسلامی، دو نکته در این زمینه واضح است. اول این که بحث برسر رابطه اخلاق ودین رنگ بوی کلامی داشته است دوم این که یکی از نخستین درگیری های کلامی در قرون اولیه هجری است. تولید وتوسعه علم در تمدن اسلامی که به لحاظ تیوری و در شیوه عملی مورد عنایت خاص قرار گرفته است نشان دهنده آن استکه از یک طرف بن مایه های این توسعه، منابع اصیل اسلامی (قرآن، سنت و روایات) بوده و دین اسلام با علم و تمدنتعارضی ندارد و از طرف دیگر در ایجاد تمدن اسلامی ملت های متمدن دیگر نیز نقش داشته و مسلمانان از اندوخته هایعلمی سایر تمدن ها بهره برده اند.

فرهنگ و تمدن، اخلاق علم، ملت متمدن، اندوخته های علمی