بررسی دریافت نور و برخی ویژگی های کانوپی در کشت های خالص و مخلوط ذرت (Zea mays L.) و باقلا L.) Vicia faba)

سیستم های کشت مخلوط یکی از روش های مدیریت صحیح تولید محصولات زراعی است که منجر به بهبود جذب و کارایی مصرف منابع توسط گیاهان می شود. با همین هدف به منظور بررسی دریافت نور و برخی ویژگی های کانوپی درکشت های خالص و مخلوط ذرت (Zea mays L.) و باقلا L.) Vicia faba) تحت شرایط آب و هوایی تبریز، آزمایشی در قالب طرح بلوک های تصادفی با سه تکرار و 15 تیمار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال زراعی 86- 1385 اجرا گردید. تیمارها شامل سه تراکم کشت خالص ذرت (6، 7 و 8 بوته در متر مربع)، سه تراکم کشت خالص باقلا (30، 40 و 50 بوته در متر مربع) و نه ترکیب تیماری برای کشت مخلوط دو گونه به روش افزایشی بودند. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ، درصد نور دریافتی و شاخص کلروفیل در کشت مخلوط نسبت به تک کشتی های ذرت به ترتیب 2/88 ، 37 و 11/94 درصد و نسبت به تک کشتی های باقلا به ترتیب 2/63 ،30 و 9/27 درصد افزایش نشان داد. میانگین دمای داخل کانوپی تیمارهای کشت مخلوط نسبت به میانگین تک کشتی های ذرت و باقلا نیز به ترتیب 2/17 و 2/88 درجه سانتیگراد کمتر بود. در بین کشت های مخلوط، ترکیب تراکمی هشت بوته ذرت و 50 بوته باقلا در متر مربع بهترین تیمار از نظر دریافت نور توسط کانوپی، شاخص سطح برگ کانوپی، شاخص کلروفیل و دمای کانوپی تشخیص داده شد. ارزیابی تیمارهای مختلف کشت مخلوط با استفاده از نسبت برابری زمین (LER) نشان داد که میزان LER در تمام تیمارهای مخلوط ذرت و باقلا بزرگتر از یک بود. ترکیب تیماری 6 بوته ذرت با تراکم های 50 و 40 بوته باقلا، بالاترین نسبت برابری زمین (1/97) را به خود اختصاص داد که معادل 5/97 درصد افزایش در بهره وری استفاده از زمین نسبت به کشت خالص دو گونه بود و این نشان دهنده برتری کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص است.

Keywords:

دمای کانوپی , شاخص سطح برگ , کلروفیل , نسبت برابری زمین , نور دریافتی