اکولوژی فردی گون قشلاقی (Astragalus arpilobus Kar. & Kir)، گونه ای امید بخش برای اصلاح مراتع شمال شرق ایران

بررسی های اکولوژی فردی گیاهان مرتعی، اطلاعات پایه ای را در خصوص نیازمندی های اکولوژیک، روش کاشت و واکنش آنها به محیط در دسترس قرار می دهد که برای مدیریت صحیح مراتع قابل استفاده است. در این تحقیق برخی خصوصیات اکولوژیک گونه گون قشلاقی (Astragalus arpilobus Kar. & Kir.) در مراتع قشلاقی استان خراسان شمالی مورد بررسی قرار گرفت. این گونه در بخش جرگلان بجنورد، دامنه ارتفاعی 600 - 500 متر از سطح دریا، شیب های 20 تا 100 درصد و متوسط بارندگی سالانه 236/85 میلی متر پراکندگی داشت. خاک های عرصه رویش دارای بافت لومی، مقدار ماده آلی متوسط (1.2%)، حاصل خیزی کم، اسیدیته 7/32 و هدایت الکتریکی معادل 2/30dS.m-1 (شوری کم) بود. رشد رویشی گیاه اوایل اسفندماه، زمان ظهور گل ها اوایل اردیبهشت ، بذردهی خرداد و ریزش بذر تیر بود. ارزش غذایی و کیفیت علوفه این گونه در مراحل اولیه رشد در بیشترین مقدار بود که با افزایش سن کاهش یافت و در مرحله بذردهی به کمترین مقدار خود رسید. پروتیین خام و خاکستر تحت تاثیر مرحله فنولوژی رشد کاهش یافت، اما درصد دیواره سلولی منهای سلولز (ADF)، همی سلولز و لیگنین (NDF) و ماده خشک با افزایش سن گیاه افزایش یافت. استقرار اولیه گیاه در شرایط کشت گلدانی با موفقیت انجام شد، ولی درصد جوانه زنی آن پایین (24%) بود که با تیمار خراش دهی با سمباده تا 51% افزایش یافت. به طور کلی سهولت استقرار، ارزش غذایی بالا، تطبیق فنولوژی با زمان حداکثر نیاز دام ها به علوفه (فروردین و اردیبهشت)، این گیاه را به عنوان گونه امیدبخش برای اصلاح مراتع قشلاقی شمال شرق کشور معرفی می کند.

Keywords:

آت اکولوژی , جوانه زنی , خراسان شمالی , کیفیت علوفه , گون یکساله