محمد رضا چایی چی - استاد، زراعت پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
رضا کشاورز افشار - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی زراعت پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
سعید قنبرزاده - کارشناسی ارشد زراعت پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

با توجه به وجود باغات وسیع مرکبات در استان های شمالی و همچنین نیاز مبرم به تامین علوفه در کشور استفاده از اراضی زیر کشت باغات مرکبات در قالب نظام های جنگل زراعی برای تولید گیاهان علوفه ای از اهمیت خاصی برخوردار است. از این رو، تحقیق حاضر با هدف بررسی امکان کاشت گیاه شلغم علوفه ای در باغات مرکبات شهرستان بابل و تعیین بهترین تاریخ و تراکم کاشت این گیاه در سال 1389 انجام شد. طرح به صورت کرت خرد شده فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید به گونه ای که نظام کشت به کرت های اصلی و تاریخ کاشت (20 اسفند، 5 فروردین و 20 فروردین) و تراکم کاشت (یک، دو و چهار کیلوگرم بذر در هکتار) به صورت فاکتوریل به کرت های فرعی اختصاص داده شدند. نتایج نشان داد که با افزایش میزان مصرف بذر به چهار کیلوگرم در هکتار عملکرد علوفه کل شلغم به طور متوسط پنج درصد افزایش یافت. با تاخیر در تاریخ کاشت، قابلیت هضم و مقدار کربوهیدرات محلول در آب افزایش و مقدار الیاف نامحلول در شوینده های اسیدی کاهش یافت. نتایج این تحقیق نشان داد پتانسیل بسیار قابل توجهی برای تولید گیاهان علوفه ای به ویژه شلغم در باغات مرکبات شمال کشور در قالب نظام جنگل زراعی وجود دارد.

باغ مرکبات، غده، کشاورزی پایدار، کیفیت علوفه، مازندران