جمیله باردل - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
احمد قنبری - استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
مصطفی خواجه - دانشیار گروه شیمی دانشگاه زابل

تحمل شوری یکی از مهم ترین عوامل موثر بر تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. به منظور مطالعه اثرات آب شور و معمولی توام با کودهای آلی و شیمیایی بر زیره سبز ،(Cuminum cyminum L.)، آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل رژیم آبیاری در دو سطح (آب معمولی و آب شور طبیعی با هدایت الکتریکی 4/180 دسی زیمنس بر متر) و عامل فرعی تیمارهای منفرد و تلفیقی کود شیمیایی کامل و کود دامی و تیمار شاهد بود. نتایج مشخص نمود با افزایش نمک های محلول در آب آبیاری تا محدوده 4/180 دسی زیمنس بر متر ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر و بوته و عملکرد دانه کاهش یافت اما بر درصد و عملکرد اسانس افزوده شد. همچنین افزایش جذب یون سدیم منجر به کاهش غلظت پتاسیم، فسفر، کلسیم و منیزیم در دانه گردید.از میان تیمارهای مختلف کودی، کاربرد جداگانه کودهای معدنی و آلی مزیت چندانی نداشته، بلکه کاربرد توامان کود شیمیایی و دامی بر بهبود اغلب صفات مورد مطالعه اثربخش تر بود. برهمکنش نوع آب و نوع کود بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، درصد اسانس و محتوای سدیم دانه معنی دار بود. در مجموع، به منظور کاهش آلودگی های ناشی از کودهای شیمیایی و جبران کمبود مواد آلی خاک در مناطق خشک و نیمه خشک کاربرد توام کود آلی و معدنی (کود شیمیایی به نسبت 40:20:15 کیلوگرم در هکتار در تلفیق با 20 تن در هکتار کود دامی ) در منطقه توصیه می شود.

عملکرد و اجزای عملکرد، گیاه دارویی، هدایت الکتریکی، یون های معدنی