بررسی عوامل موثر بر تراکم جمعیت علف های هرز و کاهش عملکرد ناشی از آنها در گندم (Triticum aestivum L.) : مطالعه موردی استان گلستان- روستای سرمحله بندرگز

به منظور بررسی عوامل موثر بر تراکم علف های هرز و کاهش عملکرد ناشی از آنها در گندم (Triticum aestivum L.) دیم، آزمایشی به صورت پیمایشی با استفاده از 45 مزرعه گندم در روستای سرمحله واقع در شهرستان بندرگز در سال 1391 انجام گردید. نمونه برداری از گندم و علف های هرز در دو مرحله (قبل از سنبله دهی و رسیدگی) به صورت تصادفی از پنج نقطه روی قطره ای هر مزرعه با استفاده از کوادراتی به ابعاد 1×1 متر انجام شد. در این تحقیق تمام اطلاعات مربوط به مدیریت زراعی شامل مساحت اراضی، تجربه کشاورزان، عملیات تهیه بستر بذر، تاریخ کاشت، روش کاشت، رقم مورد استفاده، محل تهیه بذر، میزان بذر مصرفی، روش مبارزه با علف هرز، نوع، مقدار و زمان مصرف علف کش (و قارچکش)، همچنین زمان برداشت گندم، در قالب پرسش نامه و در طول فصل رشد از طریق پرسش از کشاورزان جمع آوری و تکمیل شد. در پایان فصل رشد نیز میزان عملکرد واقعی برداشتشده توسط کشاورزان، ثبت گردید. از میان پارامترهای مختلف مورد بررسی تراکم بوته، تراکم سنبله، تجربه کشاورز، نوع رقم و استفاده از علف کش کلودینافوپ پروپاژیل (با نام تجاری تاپیک) و تری بنورون متیل (با نام تجاری گرانستار) تاثیر معنیداری بر جمعیت علف های هرز داشتند . با افزایش تراکم بوته گندم در واحد سطح، تراکم علف هرز کاهش یافت. همچنین، در مزارع کشاورزان با تجربه بیشتر، تراکم علف های هرز کمتر بود . تراکم علف های هرزدر مزارع تحت کشت رقم N8118 در مقایسه با N8019 کمتر بود و عدم استفاده از علفکش کلودینافوپ پروپاژیل و تری بنورون متیل، منجر به افزایش تراکم علف های هرز شد. از میان گونه های مختلف علف هرز، یولاف وحشی، علف خونی و خردل وحشی، بیشترین تاثیر منفی بر عملکرد گندم را داشتند. بررسی مدل نشان داد که در شرایط وجود این علف های هرز و تراکم مطلوب گندم، عملکرد برابر 2713 کیلوگرم در هکتار خواهد بود و درصورت حذف آنها، عملکرد به 2877 کیلوگرم در هکتار افزایش می یابد (کاهش عملکردی معادل 163 کیلوگرم در هکتار ). در میانگونه های حاضر، 12 بوته علف خونی، سه بوته خردل وحشی و دو بوته یولاف وحشی در متر مربع به ترتیب با 65، 18 17 درصد کاهش عملکرد، قوی ترین رقبا برای گندم بودند.

Keywords:

سابقه کشاورز , علف کش , مدیریت زراعی